Στην Ελλάδα, είναι γνωστά τα θεατρικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ και του Εθνικού Θεάτρου, που απευθύνονται στου φυλακισμένους. Προσφέρουν τη δυνατότητα στους έγκλειστους να συμμετέχουν σε θεατρικές παραστάσεις, να αναπτύξουν δεξιότητες έκφρασης, αυτογνωσίας, τους βοηθούν στην έκφραση συναισθημάτων και στην επεξεργασία προσωπικών εμπειριών, μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία.
Ένα από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα τέτοιων προγραμμάτων, ήταν η παρουσίαση της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή το 2022, από τους κρατούμενους των φυλακών Κορυδαλλού, οι οποίοι ανέδειξαν πλήρως τις αιώνιες συγκρούσεις ανάμεσα στο ατομικό και το κοινωνικό καθήκον, το ανθρώπινο και το θεϊκό, και την αδυναμία του ανθρώπου να ελέγξει τη μοίρα του.
Στην Αμερική, η ανάπτυξη της θεατρικής παιδείας στις φυλακές, εφαρμόστηκε μεταγενέστερα, συγκεκριμένα το 1996, μέσω του προγράμματος « Αποκατάσταση μέσω των Τεχνών».
Η ταινία «Η Παράσταση του Σινγκ Σινγκ » (2023), σε σκηνοθεσία Γκρεγκ Κουένταρ προσφέρει μια βαθιά, ανθρώπινη και συγκινητική εξερεύνηση, της δύναμης που ασκεί η τέχνη , στην μεταμόρφωση της ζωής των ανθρώπων, ακόμη και των φυλακισμένων.
Η ιστορία , αφηγείται τις ημέρες και τις εβδομάδες του Ντάιβιν Τζι ( Κόλμαν Ντομίνγκο ), ενός φυλακισμένου, σε ένα γνωστό σωφρονιστικό ίδρυμα.
Ο Ντάιβιν , παρά το γεγονός ότι βρίσκεται πίσω από τα κάγκελα, αναζητά νόημα και σκοπό στη ζωή του. Βρίσκει αυτήν την ελπίδα, συμμετέχοντας στο θεατρικό εργαστήρι, το οποίο στοχεύει στην ενδυνάμωση των κρατουμένων μέσω της τέχνης.
Εκεί, αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο, βοηθώντας στην οργάνωση μιας θεατρικής παράστασης που συνδυάζει στοιχεία από τον Σαίξπηρ, την επιστημονική φαντασία και τον τρόμο. Το έργο, με τίτλο «Breakin’ the Mummy’s Code «, αποτελεί ένα μέσο μέσω του οποίου οι κρατούμενοι εκφράζουν τα συναισθήματά τους, τους φόβους και τις ελπίδες τους. Καθώς οι πρόβες ξεκινούν, η ομάδα αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις, ιδίως με την είσοδο στην ομάδα του Ντάιβιν Άι ( Κλάρενς Μακλίν), ο οποίος αρχικά είναι σκεπτικός σχετικά με το πρόγραμμα.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, παρουσιάζονται οι προσωπικές ιστορίες των κρατουμένων, οι οποίες συνδέονται με τα θέματα του έργου που ανεβάζουν. Η προετοιμασία της παράστασης γίνεται ένας καθρέφτης της δικής τους διαδικασίας αποκατάστασης, καθώς αντιμετωπίζουν τις ενοχές, τις τύψεις και την επιθυμία για μια δεύτερη ευκαιρία.
Ο σκηνοθέτης Γκρεγκ Κουένταρ προσθέτει έντονα ντοκιμαντερίστικα χαρακτηριστικά στο έργο , όπως επί παραδείγματι είναι οι σκηνές των προβών και των προσωπικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ των κρατουμένων και με το στοιχείο του αυθεντικού ρεαλισμού να επικαλύπτει τη μυθοπλασία, τα φορτισμένα συναισθήματα των ηρώων αναδύονται, επιτρέποντας στο κοινό να συνδεθεί βαθιά με τους χαρακτήρες και με τις προσωπικές τους καταστάσεις.
Ο Κόλμαν Ντομίνγκο δίνει μια εξαιρετική ερμηνεία, αποτυπώνοντας με βάθος και ευαισθησία την πολυπλοκότητα ενός ηγετικού χαρακτήρα ενώ και ο Κλάρενς Μακλίν φέρνει αυθεντικότητα και ωμή συναισθηματική δύναμη στην ταινία.
Η συμμετοχή πρώην κρατουμένων και αποφοίτων του θεατρικού προγράμματος, ενισχύει τον ρεαλισμό και την αυθεντικότητα της ταινίας.
Υπάρχουν στιγμές, που η ταινία στερείται της δραματικής έντασης, που θα κρατούσε τον θεατή σε συνεχή εγρήγορση. Η επικάλυψη της δράσης, από τη διαδικασία του ανεβάσματος του θεατρικού έργου, προσφέρει αυθεντικότητα αλλά και μια αφηγηματική δομή, λιγότερο δυναμική.
Ιάκωβος Γωγάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα screeneye.gr