ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ, ΤΑ - Πάρις Μνηματίδης
Ύστερα από το μάλλον άνισο εγχείρημα του «Μικρόκοσμου» αρκετά χρόνια πριν, ο Alexander Payne θυμάται ξανά όλα εκείνα τα συστατικά που έκαναν τις περισσότερες από τις περίφημες δραμεντί του τόσο όμορφες και γλυκόπικρες, μ’ ένα φιλμ φτιαγμένο για να αρέσει στο μεγαλύτερο ποσοστό του κοινού, αλλά που συγχρόνως διαθέτει ένα συγκροτημένο καλλιτεχνικό όραμα από πίσω και φαντάζει προσωπικό, όχι μια κυνική εκτέλεση συνταγής.
Πριν από οτιδήποτε άλλο, τα «Παιδιά του Χειμώνα» είναι ένας μικρός ύμνος στη συμπόνια και στην ανάγκη μιας βαθύτερης κατανόησης του άλλου, πέρα από τη στερεοτυπική εικόνα που αναπόφευκτα δημιουργείται μέσω των πρώτων εντυπώσεων. Αυτή η διαπίστωση δεν αφορά μονάχα τον πρωταγωνιστή του, Paul Giamatti, αλλά και τους άλλους δύο ήρωες της βασικής τριάδας της πλοκής, τον νεαρό Angus που κάτω από την επιφάνεια ενός εριστικού εφήβου κρύβει έναν ατομικό «σταυρό» με πολλές προεκτάσεις, όπως και τη Mary που καλύπτει το διαρκές, βαρύ πένθος της με ένα ψύχραιμο προσωπείο. Ταυτόχρονα η αυγή της δεκαετίας του 1970 για την Αμερική καταγράφεται εύστοχα ως ένα μεταβατικό στάδιο, με την πρόοδο και τη συντήρηση να βάζουν τα δυνατά τους στην παλαίστρα των ιδεών, αλλά και τον μέσο πολίτη της χώρας να προσπαθεί να κατανοήσει τη βαθύτερη ουσία της πρώτης έννοιας, η οποία φυσικά δεν βρίσκεται απλά στην υποτιθέμενα ακομπλεξάριστη αποδοχή καταστάσεων που μέχρι πρόσφατα βρίσκονταν στο πεδίο του ταμπού… Η τεχνική του Payne είναι όπως πάντα διακριτική, αφήνει περισσότερο χώρο στους ηθοποιούς του για να αναδειχτούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό παρά στην επίδειξη κάποιας εξόφθαλμης βιρτουοζιτέ από τη δική του μεριά, παίρνοντας πάντα τον χρόνο του για να αναπτύξει τους χαρακτήρες μέσα από τις σελίδες του David Hemingson. Και όταν τα ζεστά συναισθήματα κάνουν πιο έντονη την παρουσία τους στην πορεία προς το κλείσιμο, εν είδει γλυκόπικρου απολογισμού για μια γενιά που κλείνει τον κύκλο της και μια καινούρια που καλείται να τα καταφέρει καλύτερα στο μέλλον, η αγαλλίαση έρχεται απολύτως φυσικά και όχι «με το τσιγκέλι», καθώς έχουν προηγηθεί ματαιώσεις και διαπιστώσεις με επίπονα διακυβεύματα που καθιστούν το επί της οθόνης δράμα τρισδιάστατο.
Εδώ κι εκεί μπορεί να εντοπίσει κάποιος μερικές πολιτικές νύξεις, όπως τον ελιτισμό που επικρατεί στην αμερικανική εκπαίδευση τόσο στο σχολείο όσο και στο πανεπιστήμιο ή τις ολέθριες συνέπειες της επιστράτευσης για το Βιετνάμ στην αφροαμερικανική κοινότητα. Η ματιά όμως των Payne και Hemingson είναι πρωτίστως ανθρώπινη με την ευρεία έννοια, και αυτή είναι μια αναμφίβολα σωστή απόφαση αν λάβει κανείς υπόψιν τις απαιτήσεις της ιστορίας που αφηγούνται.
Στην περίπτωση του πρωταγωνιστή του Giamatti μπορεί και να ισχύει το κλισέ «όσα έγιναν προηγουμένως οδήγησαν στρατηγικά σε αυτήν τη στιγμή», σε μια ερμηνεία που είναι το επιστέγασμα μιας σειράς πορτρέτων που στην πλειοψηφία τους συνδύαζαν αριστοτεχνικά πληθωρικότητα κι ευαλωτότητα, από το «Πλαγίως» μέχρι τον «Τρόπο του Μπάρνεϊ» και ακόμη παραπέρα. Εδώ ο ίδιος είναι σαν να προσαρμόζει αυτήν τη μανιέρα του εντός των πολύ συγκεκριμένων πλαισίων ενός προσώπου παρόμοιου και διαφορετικού με άλλα που έχει κληθεί να υποδυθεί στην καριέρα του, έχοντας και το βάρος μιας ωριμότητας που κατακτάται με το πέρας των λεπτών και οδηγεί από το γέλιο στη συγκίνηση με μαεστρικό τρόπο. Δεν πρέπει όμως να αδικηθούν τόσο η Da’Vine Joy Randolph που μετράει με προσοχή την κάθε εκδηλωτική της στιγμή και αγγίζει χωρίς να εκβιάζει για το δάκρυ, όσο και ο νεαρός Dominic Sessa που γρήγορα σπάει τα στερεότυπα του ρόλου του για να δώσει κάτι πολυδιάστατο και καλοδουλεμένο στον θεατή σε επίπεδο περιγραφής.
Ανεξάρτητα από το αν τελικά θα μαζέψουν κάποια πολυπόθητα Όσκαρ στο «σακί» τους, τα «Παιδιά του Χειμώνα» είναι μία από τις πιο γενναιόδωρες κινηματογραφικές στιγμές της σεζόν, μια ζεστή κούπα σοκολάτα για μια εποχή που ευνοεί κυρίως τον κυνισμό, ξεχνώντας ότι συχνά δεν είναι ισοδύναμος με την αληθινή σοφία…
Πάρις Μνηματίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα filmy.gr