Μια γυναίκα που καθαρίζει, μαγειρεύει, βοηθά τον έφηβο γιο της στα μαθήματά του, τακτοποιεί και πηγαίνει για ύπνο, σε μια αδιατάρακτη και επαναλαμβανόμενη ρουτίνα. Κατά την απουσία του γιου της, η γυναίκα εκδίδεται στην κρεβατοκάμαρά της.
Η ταινία γυρίστηκε από την Ακερμάν σε μια εποχή που το φεμινιστικό κίνημα και τα διάφορα ρεύματά του ήταν σε άνοδο. Η βασική της επιδίωξη, σε ό,τι αφορά τη μορφή, ήταν να κάνει ένα πείραμα «σπάζοντας» τον φιλμικό χρόνο ώστε να δείξει πώς είναι ο χρόνος της καθημερινής ζωής ενός ανθρώπου, με στόχο η αφήγηση να φύγει από χρονικά πλαίσια του κινηματογράφου και να γίνει βίωμα. Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο έχει παρωχημένες έως και αντιδραστικές απόψεις. Η προσωπική επιλογή της εκπόρνευσης από έναν άνθρωπο, πόσο μάλλον από μια γυναίκα, δεν είναι δικαίωμα, είναι υποδούλωση της προσωπικότητάς της και εμπορευματοποίηση του σώματός της αλλά και της σεξουαλικής πράξης. Τίποτα το πρωτοποριακό δεν ενέχει μια τέτοια επιλογή.
Γι' αυτό και η τελευταία σκηνή του έργου που η Ακερμάν «σκοτώνει την πατριαρχία», ουσιαστικά στρέφεται εναντίον της ίδιας της γυναίκας και δεν λειτουργεί απελευθερωτικά. Το γεγονός ότι η ταινία ψηφίστηκε πέρυσι ως η καλύτερη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου, σύμφωνα με το κινηματογραφικό περιοδικό «Sight & Sound», δείχνει πως είναι μια επιλογή στο πλαίσιο της «γυναικείας χειραφέτησης» που «προωθείται» τα τελευταία χρόνια για μεγαλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών τόσο στη δημιουργία, όσο και στη θεματολογία των ταινιών. Κανείς δεν διαφωνεί βεβαίως σε αυτά τα αιτήματα. Αντιθέτως, όμως, στο πλαίσιο αυτό έχουν βραβευθεί ουκ ολίγες ταινίες με αμφίβολο περιεχόμενο μόνο και μόνο επειδή είναι γυρισμένες από γυναίκες. Η «Ζαν Ντιλμάν» είναι μια ταινία που ανοίγει μια κουβέντα που δεν τελειώνει σε λίγες γραμμές. Αυτό η Ακερμάν το κατάφερε.
Παυλίνα Αγαλιανού
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα rizospastis.gr