Μενού

ΛΕΪΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΤΗΣ, Η - Στράτος Κερσανίδης

1804 2

Τα τεσσαράκοντα αργύρια!

Μια οικογένεια στο Ιράν. Μια οικογένεια που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα με τις οικονομικές δυσκολίες.

Η 40χρονη Λεϊλά είναι η μόνη που έχει κανονική δουλειά σε ένα εμπορικό κέντρο. Όσο για τα αδέλφια της, ο Αλιρεζά μόλις έμεινε άνεργος επειδή το εργοστάσιο που δούλευε πτώχευσε, ο Μανουσέρ ασχολείται με διάφορες κομπίνες, ο Παρβίζ ψευτοδουλεύει στις δημόσιες τουαλέτες στο εμπορικό κέντρο και ο Φαρχάντ είναι άνεργος. Ο 80χρονος πατέρας τους Ισμαήλ, προσπαθεί να καταξιωθεί ανάμεσα στους συγγενείς του οι οποίοι τον θεωρούν άχρηστο και κάνει το παν γι’ αυτό ενώ η μητέρα ακολουθεί πιστά τη θέληση του συζύγου της. Όμως η Λεϊλά δεν μπορεί να βλέπει την οικογένειά της να καταρρέει κι αποφασίζει να δράσει. Όταν μαθαίνει πως πουλιέται ένα μαγαζί προσπαθεί να πείσει τα αδέλφια της να το αγοράσουν για να έχουν τη δική τους επιχείρηση και να ορθοποδήσουν οικονομικά. Μόνο που δεν έχουν το κεφάλαιο που χρειάζεται για να το αγοράσουν αλλά Λεϊλά δεν το βάζει κάτω και καταστρώνει διάφορα σχέδια για να βρει τα χρήματα. Και τότε μαθαίνουν πως ο πατέρας τους διαθέτει 40 χρυσά νομίσματα, που αντιστοιχούν στο ποσό που χρειάζεται για να αγοράσουν το μαγαζί. Μόνο που εκείνος θέλει με τα χρήματα αυτά να «εξαγοράσει» την εκτίμηση των συγγενών του και να γίνει πατριάρχης της οικογένειας στη θέση ενός ξαδέλφου του που έχει πεθάνει. Για να το καταφέρει, και σύμφωνα με τις παραδόσεις, πρέπει να προσφέρει το πιο μεγάλο ποσό ως δώρο στο γάμο του ανιψιού του. Έτσι συνεννοείται με τον εξάδελφό του και πατέρα του γαμπρού και ενώ ξεκινά το γαμήλιο γλέντι, ο Ισμαήλ ανακηρύσσεται πατριάρχης της οικογένειας κάτι που τον κάνει να νιώθει ιδιαίτερα περήφανος. Στο μεταξύ όμως η Λεϊλά δεν έχει μείνει άπραγη καθώς έχει βάλει σκοπό να αγοράσει πάση θυσία το μαγαζί. Ακόμη κι αν έρθει σε σύγκρουση με τον πατέρα της τον οποίο κατηγορεί πως δεν νοιάζεται για τα παιδιά του.

Δεν ξέρω από που να αρχίσω και που να τελειώσω. Γιατί η ταινία του Σαΐντ Ρουστάγι «Η Λεϊλά και τα αδέλφια της» δεν μοιάζει με καμία ιρανική ταινία από όσες έχουμε δει ως τώρα. Πρώτα απ’ όλα αισθητικά μοιάζει περισσότερο επηρεασμένος από το νεορεαλισμό του Ντε Σίκα και του Βισκόντι παρά από το σινεμά του Κιαροστάμι, του Παναχί ή του Μαχμαλμπάφ. Κάτι που έχουν γράψει κι άλλοι συνάδελφοι αναφερόμενοι σε ταινίες όπως οι «Κλέφτες ποδηλάτων» και «Ο Ρόκο και τα αδέλφια του». Περισσότερο όμως η ταινία διαφέρει στον τρόπο με τον οποίο ανατέμνει την ιρανική κοινωνία και στην τόλμη με την οποία αμφισβητεί το πατριαρχικό μοντέλο και αναφέρεται στη θέση της γυναίκας.

Νομίζω πως ο Ρουστάγι θίγει πολλά και φλέγοντα θέματα. Μιλάει για πολλά και δεν διστάζει να τα πει έξω από τα δόντια. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή.

Ο Αλιρεζά χάνει τη δουλειά του και την ώρα που οι συνάδελφοί του ξεσηκώνονται και διεκδικούν τους μισθούς τους συγκρουόμενοι με τους άνδρας της ασφάλειας εκείνος επιλέγει να φύγει. Εργοστάσιο, πτώχευση, διαμαρτυρία, σύγκρουση, καταστολή, χαμένοι μισθοί, ανεργία. Το διεθνές πρόσωπο της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς που σε απλά ελληνικά το λέμε καπιταλισμό. Εδώ στην ιρανική του εκδοχή.

Πάμε στην κεντρική ηρωίδα, τη Λεϊλά. Η οποία αν και γυναίκα σε μια πατριαρχική κοινωνία και σε μια πατριαρχική οικογένεια με πατέρα-αφέντη και τέσσερις άνδρες αδελφούς, είναι εκείνη που αποφασίζει να σώσει την κατάσταση. Μια γυναίκα δυναμική που πείθει τα αδέλφια της να πάρουν τη ζωή στα  χέρια τους, που συγκρούεται με την οικογένειά της, που αμφισβητεί τον πατέρα της, μέχρι το σημείο να φτάσει, σε μια στιγμή έκρηξης, να του υψώσει τη φωνή και να τον χαστουκίσει! Χαστούκι κόρης στον πατέρα δεν περίμενα να δω ποτέ σε μια ταινία από το Ιράν! Ποια είναι λοιπόν αυτήν η γυναίκα η οποία αμφισβητεί, διεκδικεί και συγκρούεται; Τι αντιπροσωπεύει, αν μάλιστα τη συνδέσουμε με τα γεγονότα του προηγούμενου χρόνου στο Ιράν; 

Ο πατέρας είναι ένας άνθρωπος περιφρονημένος από τους συγγενείς του που ζητά, επιτέλους την καταξίωση. Κάνει τα πάντα γι’ αυτό ακόμη και εις βάρος την δικής του οικογένειας και της σχέσης του με τα παιδιά του. Αλλά όταν βλέπεις την ικανοποίηση στο πρόσωπό του, τη χαρά ανάμεικτη με τη συγκίνηση την ώρα που ανακηρύσσεται αρχηγός της οικογένειας, δεν μπορεί παρά να σκεφτείς πως χαλάλι όλα όσα έκανε.

Ε, ναι. Είναι πολλά τα θέματα που θίγει η ταινία. Είναι η πατριαρχία, η θέση της γυναίκας, η ανεργία. Αλλά και διάφορα άλλα όπως η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στο Ιράν και το πως αυτή επηρεάζει την οικονομία της χώρας. Και διάφορα ακόμη που περνούν μέσα από διάφορες σκηνές και φράσεις που ακούγονται.

Αναφερόμενος σε αυτήν την ταινία δεν θα μπορούσα να παραβλέψω το εμπνευσμένο σενάριο με τα κωμικά στοιχεία αλλά και με την έντονη δραματικότητα. Ταινία όπου διαρκώς συμβαίνουν διάφορα τα οποία εμπλουτίζουν τη δράση και τονώνουν το ενδιαφέρον του θεατή που, τολμώ να πω, ότι η μεγάλη της διάρκεια -περίπου 160 λεπτά- προσωπικά δεν με κούρασε. Και κάτι ακόμη. Δεν πρόκειται για κάτι βαρύ κι ασήκωτο, δεν έχουμε να κάνουμε με μια ταινία με βαρύγδουπα νοήματα και πολλαπλά επίπεδα ερμηνείας των όσων συμβαίνουν. Αλλά για ένα έργο αληθινό, που λέει ό,τι έχει να πει χωρίς υπονοούμενα. Για λαϊκό σινεμά, διασκεδαστικό που σε κάνει να γελάσεις, να συγκινηθείς και να βγεις έχοντας όρεξη να κουβεντιάσεις για το ένα και το άλλο. Μια ιρανική ταινία όπου οι άνδρες είναι… για τ’ ανάθεμα και μια γυναίκα είναι εκείνη που προσπαθεί να τους ξελασπώσει!

Στράτος Κερσανίδης
Το κείμενο δη
μοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα kersanidis.wordpress.com

Smart Search Module