Βλέποντας το Anthropause σκέφτεσαι ότι δεν μπορείς να το κατατάξεις σε συγκεκριμένη κατηγορία. Η ταινία, βρίσκεται στο μεταίχμιο του ντοκουμέντου και του μύθου, είναι ένα μοναδικό ταξίδι εξερεύνησης της σχέσης του ανθρώπου με την πίστη και τη γνώση, το φυσικό και το μεταφυσικό.
Κατ’ αρχήν, να εξηγήσουμε τον τίτλο. Η λέξη Anthropause είναι από εκείνες τις λέξεις που κάθε Δεκέμβριο το λεξικό της Οξφόρδης εισάγει επισήμως στο Αγγλικό λεξιλόγιο. Πρόκειται γι’ αυτές που προκύπτουν από όσα έχουν συμβεί στον πλανήτη την κάθε χρονιά. Στο τέλος του 2020 η πιο αντιπροσωπευτική λέξη της νέας (μετά covid) πραγματικότητας ήταν αυτή, η σύνθετη των Ελληνικών λέξεων «άνθρωπος» και «παύση». Ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο 2020 σε μελέτη του Πανεπιστημίου του Σικάγο με αφορμή την εμφάνιση άγριας ζωής κοντά στα αστικά κέντρα μετά τη διακοπή κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας (ανθρωπόπαυσης) εξ αιτίας της πανδημίας. Όπως η εμφάνιση αγριογούρουνων στα βόρεια προάστια της Αττικής, κατά τη διάρκεια του δικού μας lockdown.
Αφορμή για την ταινία, στάθηκε η Σύμη και η εκεί Μονή Πανορμίτη όπου χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν πιστεύοντας στα θαύματα. Ένας θρύλος που εδώ και αιώνες έγινε λαϊκή πίστη, αναφέρει ότι αν πετάξεις ένα μπουκάλι στη θάλασσα μ’ ένα μήνυμα (προσευχή, παράκληση, ή ευχαριστία) προς τον Αρχάγγελο, οπουδήποτε κι αν βρίσκεσαι αυτό το μπουκάλι αργά ή γρήγορα θα φτάσει στο νησί. «Και αν δεν φτάσει από θαύμα», όπως αναφέρει και ο Ηγούμενος της Μονής στην ταινία, «είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτός ή αυτή που θα βρει το μπουκάλι, θα επιδιώξει να το φέρει στη Μονή».
Σ’ αυτή την εξερεύνηση μεταξύ πίστης και σκεπτικισμού, εμφανίζονται και μιλούν στο φιλμ θρησκευτικοί εκπρόσωποι, ο Ηγούμενος του Πανορμίτη, o Μητροπολίτης Σύμης, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος και απλοί πιστοί που καταθέτουν τη δική τους θαυματουργική εμπειρία, ενώ από την πλευρά της γνώσης εμφανίζονται και εκφράζουν απόψεις διακεκριμένοι επιστήμονες, όπως ο Δημήτρης Νανόπουλος και ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης. Όλοι, αναφερόμενοι σε σύγχρονα παραδείγματα και φτάνοντας μέχρι την πανδημία του covid-19 για να καταλήξουν στο οικουμενικό μήνυμα της αλληλεγγύης και του αλληλοσεβασμού των ανθρώπων.
Συνολικά, έχουμε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προσέγγιση ενός όχι εύκολου θέματος, σκηνοθετημένη με θρησκευτικό σεβασμό και ταυτόχρονα με σκεπτικισμό από τον Χρήστο Γόδα, με υπέροχα κάδρα από τον διευθυντή φωτογραφίας Δημήτρη Πολυδωρόπουλο και υποβλητική μουσική του Λάμπρου Τακλή.
Άγγελος Πολύδωρος
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα aggelospolidoros.blogspot.com