Μια άλλη, εντελώς διαφορετική από την επίσημη, εικόνα της Ελληνικής Επανάστασης, μιας Επανάστασης προδομένης, μας παρουσιάζει στην ταινία του «Φαντάσματα της Επανάστασης», ο Θάνος Αναστόπουλος. Βρισκόμαστε στην Τεργέστη, όπου ένας Έλληνας σκηνοθέτης καταγράφει σε ντοκιμαντέρ τα βήματα του Ρήγα Φεραίου στην Ευρώπη του Διαφωτισμού, με μια ομάδα φαντασμάτων (με επικεφαλής την Ελευθερία, και ανάμεσά τους, τον Σατωβριάνδο, τον Ναπολέοντα, τον Έλληνα Καρτσιώτη, έναν αχθοφόρο κι έναν Σέρβο λιμενεργάτη και διάφορους άλλους) να τον ακολουθεί στη διαδρομή του για να θέσουν το ερώτημα: πού μας οδήγησε η Επανάσταση;
Διαδρομή που ο Αναστόπουλος παρουσιάζει χιουμοριστικά – με το πρώτο, και πιο αστείο, μέρος, στο ελληνορθόδοξο νεκροταφείο, να αρχίζει με μουσική από την όπερα La Cerenentola του Πουτσίνι), και που συνεχίζει και στις επόμενες σκηνές, με την Ελευθερία να περιφέρεται σε δρόμους της πόλης αλλά και ιστορικά κτίρια, από το παλάτι του Καρτσιώτη που είναι προς πώληση (σήμερα πουλάμε και τα σινεμά…) ως την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Τεργέστης. Και που το ακολουθεί με αντίστοιχες σκηνές, όπου αναμιγνύει έξυπνα, με σκηνές άλλοτε σουρεαλιστικές που θυμίζουν τις ταινίες του Γιοντορόφσκι (η κότα που εμφανίζεται σε ένα διάδρομο για να την αρπάζει ξαφνικά ένας μασκοφορεμένος άντρας/ή γυναίκα) κι άλλοτε από λαϊκά μοτίβα, που θυμίζουν το Θέατρο Σκιών (ο/η μασκοφόρος που τρέχει σ’ ένα σοκάκι ή όταν πηδάει κάνοντας φιγούρες στις στέγες κι ύστερα τρέχει τρελά από σκάλες πετώντας επαναστατικά φυλλάδια).
Σε άλλες σκηνές χρησιμοποιεί τις διάφορες συζητήσεις ανάμεσα στα πρόσωπα, όπως εκείνη με τον ιδιαίτερα μορφωμένο Σέρβο λιμενεργάτη, τέλειο γνώστη της ιστορίας του 18ου αιώνα, για να δείξει το λαθεμένο δρόμο της Επανάστασης – «ακόμη και στη Γαλλία πρόδωσαν τα ιδανικά», θα πει, σχολιάζοντας τη Γαλλική Επανάσταση, ο Ούγγρος λιμενεργάτης.
Χωρίς να αρνείται την αφήγηση όταν χρειάζεται, ή ακόμη και την ανάγνωση επιστολών (όπως το γράμμα προς την Ελευθερία), με τη μουσική να παίζει σημαντικό ρόλο στην όλη αφήγηση (είτε με τραγούδια όπως το «Μαύροι Κλέφτες», είτε με το κομμάτι από την όπερα του Πουτσίνι, ή με άλλη κλασική μουσική, όπως του Μπετόβεν και του Σοστακόβιτς, σε σκηνές, που «δένουν» ψυχολογικά και με την όλη ατμόσφαιρα, όπως στη σκηνή με τον αχθοφόρο να περνάει κάτω από τη γέφυρα), ο Θάνος Αναστόπουλος έφτιαξε μια ταινία επίκαιρη που σήμερα, με τη κατάσταση της παιδείας αξίζει να προβάλλεται όχι μόνο στις αίθουσες αλλά και στα σχολεία.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr