Στα σύνορα της βορείου Ελλάδας ένας ψαράς πνιγμένος στα χρέη και βυθισμένος στην απόγνωση (πάντα καθηλωτική η παρουσία του Στάθη Σταμουλακάτου), αρχίζει να μεταφέρει μετανάστες με τη βάρκα του έναντι αδράς αμοιβής. Η γυναίκα του είναι κλασική νοικοκυρά και πιστή χριστιανή που αρχίζει σταδιακά να ζυγίζει το ηθικό βάρος της στάσης της απέναντι σε ό,τι συμβαίνει γύρω της, στη μικρή τους κοινωνία. Η κόρη του (Ευγενία Λάβδα, ερμηνευτικά άγουρη σε σημεία αλλά με φυσικότητα και σκληρή αλήθεια πάνω της και σε κάθε της μανερισμό στις στιγμές που μετράει περισσότερο) είναι έφηβη που δεν καταλαβαίνει γιατί έχει το παλιότερο κινητό από όλες τις φίλες της.
Συγχύζεται όταν ο πατέρας της δεν την αφήνει να βγει με την παρέα της το βράδυ των γενεθλίων της. Δεν μπορεί άλλο την καταπίεση και διεκδικεί τη θέση της σε έναν κόσμο που προσπαθεί να ορίσει ως δικό της. Ένα τραγικό περιστατικό θα βρεθεί στο επίκεντρο της τροχιάς και των τριών ηρώων και ηρωίδων φέρνοντας άπαντες αντιμέτωπους με τις πράξεις τους– τα θέλω τους, τις ανάγκες τους, τα ηθικά τους βάρη, τα ηθικά τους αδιέξοδα.
Σε σενάριο και σκηνοθεσία της Ασημίνας Προέδρου στην πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία, οι “Θημωνιές” αποτελούν στιβαρό δείγμα ενός σινεμά βαθιά κοινωνικού που καταφθάνει έτοιμο, σίγουρο για τον εαυτό του. Γιατί υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε ένα σινεμά που θέτει σύγχρονα αδιέξοδα δίχως να έχει το θράσος να δίνει εύκολες λύσεις, με ένα σινεμά που σηκώνει ψηλά τα χέρια αφήνοντας τον θεατή σε ένα βούρκο που δεν ξέρει πώς έμπλεξε.
Η Προέδρου ανήκει αποφασιστικά στην πρώτη κατηγορία κι αυτό που κάνει όλη τη διαφορά του κόσμου είναι αρχικά η προσωποκεντρική της έγνοια, το πώς μπαίνει σε σπίτια φτωχά, γεμάτα θυμό και άδεια από ελπίδα. Όσο σκοτεινή κι αποπνικτική κι αν είναι μια συνθήκη, ο θεατής ξέρει πολύ καλά πώς να τη διαχειριστεί εφόσον μπει στα παπούτσια των τραγικών ηρώων– όχι όμως ως ανθρωποθυσία κάποιου κυνικού αφηγητή, αλλά ως συνεπιβάτης σε μια ουσιαστική δραματική διαδρομή. Το δράμα της οικογένειας απλώνεται στην οθόνη με τρόπο αποτελεσματικό, φροντισμένο, αληθινό. Κάθε μέλος της οικογένειας βιώνει μια δική του κατάσταση στην οποία είναι απόλυτος πρωταγωνιστής ή πρωταγωνίστρια, και όπου κάθε τι άλλο βρίσκεται αναπόφευκτα στο φόντο.
Είναι ανθρώπινη και ειλικρινής προσέγγιση, που παρουσιάζεται μέσα από μια ένα εξαιρετικά δομημένο σενάριο τριών πράξεων, με κάθε πράξη να εστιάζει και σε ένα μέλος της οικογένειας. Κάθε επαναφήγηση της ιστορίας έρχεται μέσα από άλλα μάτια κι όχι μόνο την εμπλουτίζει, αλλά την μετατρέπει κάθε φορά σε κάτι διαφορετικό: Ένα κοινωνικό θρίλερ ή ένα εφηβικό δράμα που όλα συνυπάρχουν το ένα με το άλλο όπως εξάλλου συμβαίνει και στον κόσμο μας. Όλοι, εξάλλου, είμαστε οι αδιαφιλονίκητοι πρωταγωνιστές της ιστορίας μας.
Μέσα από τη συγκεκριμένη δομή, που καθόλου εύκολο δεν είναι να λειτουργήσει με το επιθυμητό αποτέλεσμα (και παρά κάποιες μικρές επιμέρους κοιλιές στο κάθε τμήμα), η Προέδρου καταφέρνει τελικά να στήσει ένα αξιοθαύμαστης κοινωνικής και αφηγηματικής ευκρίνειας πορτρέτο μιας αληθινής, μεθοριακής, επαρχιακής Ελλάδας– με τα βάρη και τα αδιέξοδά της, βυθισμένη στην εγκατάλειψη και την αδιαφορία της μοντέρνας καπιταλιστικής μηχανής που αφήνει εργάτες να ξεσκίζονται μεταξύ τους και φτωχοποιημένα κοινωνικά στρώματα να γίνονται ανθρώπινα ζόμπι. Ένα αληθινά μεστό, περίτεχνο κομμάτι αφήγησης για μια Ελλάδα στα όριά της.
Θοδωρής Δημητρόπουλος
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα news247.gr