Μια φεμινιστική ιστορία χειραφέτησης εμπνευσμένη από τη ζωή της Αυτοκράτειρας Ελισάβετ της Αυστρίας.
ΣΥΝΟΨΗ: Τα Χριστούγεννα του 1877, η Αυτοκράτειρα Ελισάβετ, περισσότερο γνωστή ως Σίσσυ, γιορτάζει τα 40α γενέθλιά της, ηλικία προχωρημένη για γυναίκες εκείνη την εποχή. Ως σύζυγος του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ Α', δεν της επιτρέπεται να εκφράζεται και πρέπει να παραμείνει για πάντα η όμορφη νεαρή αυτοκράτειρα. Για να ανταποκριθεί σε αυτές τις προσδοκίες, ακολουθεί ένα αυστηρό καθεστώς νηστείας, άσκησης, χτενίσματος και καθημερινής μέτρησης της μέσης. Πνιγμένη από αυτές τις συμβάσεις, πεινασμένη για γνώση και ζωή, η Σίσσυ επαναστατεί όλο και περισσότερο ενάντια σε αυτή την εικόνα.
Η Αυτοκράτειρα Σίσσυ, σύζυγος του Φραγκίσκου Ιωσήφ Α΄, πανίσχυρου Αυτοκράτορα της Αυστροουγγαρίας τον 19ο αιώνα, είναι ένα εθνικό προϊόν για την Αυστρία, ένα πρόσωπο που βρίσκεται παντού, μια από τις πιο προσοδοφόρες τουριστικές ατραξιόν της χώρας. Εμείς τη γνωρίζουμε από το Αχίλλειον της Κέρκυρας και από τη ρομαντική της απεικόνιση στην κινηματογραφική τριλογία των 50s με τη «θεία» Ρόμι Σνάιντερ. Η Σίσσυ υπήρξε ένα ιστορικό πρόσωπο μεγάλης βαρύτητας για το πρεστίζ της Αυστροουγγαρίας, τραγική μητέρα του αυτόχειρα Ροδόλφου, η ερωτική ιστορία του οποίου με τη Μαρία Βετσέρα, απεικονίστηκε στο Μάγερλινγκ, ίσως και μια γαλαζοαίματη πολύ πιο μπροστά από την εποχή της. Μέχρι εκεί όμως. Από την ιστορική ακρίβεια μέχρι την προσαρμογή της εικόνας της στα πλαίσια μιας ακραιφνούς #meToo ατζέντας, μεσολαβεί η αχαλίνωτη φαντασία της Μαρί Κρόιτσερ και η νεοφεμινιστική Persona της Βίκι Κριπς που περιφέρει τη Λουξεμβουργιανή αύρα της από το Phantom Thread και το Νησί του Μπέργκμαν μέχρι τα παλάτια της Βιέννης και τους κορσέδες της Αυλής των Αψβούργων. Ίδια και απαράλλαχτη με διαφορετική αμφίεση! Για να μας πει, τι; Ότι η γυναίκα τον 19ο αιώνα ήταν μια όμορφη βιτρίνα του συζύγου της και ασφυκτιούσε κάτω από το σφιχτό ένδυμα που τόνιζε τη σιλουέτα της; Δεν το ξέραμε, το #meToo περιμέναμε να μας πληροφορήσει σχετικά. Και άντε και να μας πληροφορήσει. Με οξυδέρκεια, ψυχραιμία, φαντασία, πολιτική ανάλυση; Μπα!
Η ταινία δίνει έμφαση στη σύνθεση του κάδρου, προσπαθώντας (ασυναίσθητα;) να αντιγράψει την Ευνοούμενη. Άλλο Λάνθιμος όμως κι άλλο Κορσές. Για να λειτουργήσει η καλλιτεχνική ελευθερία πρέπει να πατήσει σε αισθητικούς και ιδεολογικούς κανόνες, όχι να τους καταπατήσει. Όπως λέει η ίδια η Κρόιτσερ «…Ήταν σημαντικό για μένα, όπως πάντα, να γνωρίζω τους κανόνες για να μπορέσω να τους παραβιάσω. Έκανα πραγματικά σε βάθος έρευνα, ειδικά για εκείνη τη φάση της ζωής της Σίσσυ, αλλά αφέθηκα ελεύθερη όσον αφορά το περιεχόμενο και τη μορφή όταν μετέτρεψα τις πληροφορίες σε κινηματογραφική αφήγηση. Όλα τα «λάθη» σε αυτά που αφηγούμαστε ή απεικονίζουμε δεν ήταν κάτι που έτυχε να συμβεί κατά τη διάρκεια του γυρίσματος, ήταν καλλιτεχνικές αποφάσεις. Ποτέ δεν με ενδιέφερε να γυρίσω μια όμορφη, νοικοκυρεμένη βιογραφία…». Αυτό είναι προφανές, ούτε και της το ζήτησε κανείς. Το να παραχαράσσει όμως μια ιστορική προσωπικότητα για να την προσαρμόσει στην ατζέντα της, παρουσιάζοντας μια φανταστική Ελισάβετ σε κρίση μέσης ηλικίας που κάνει νάζια και κόλπα για να αποφύγει τα αυτοκρατορικά της καθήκοντα και να αντιδράσει στο φαλλοκρατικό κατεστημένο, μια 40άρα που γύρισε στον 19ο αιώνα από τον 21ο για να σαμποτάρει ένα ολόκληρο σύστημα εξουσίας και να κάνει μια ηρωική έξοδο, δεν τιμά καθόλου ούτε την ηρωίδα της ούτε και τον αγώνα της.
Η ταινία φυσικά έχει τους πολλούς θιασώτες της, λαμβάνει κριτικούς διθύραμβους, τιμήθηκε πρόσφατα με το βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Λονδίνου, έχει υποψηφιότητες στα Ευρωπαϊκά Βραβεία και υποβλήθηκε επίσημα από την Αυστρία για το Όσκαρ Διεθνούς Παραγωγής. Ελαφρά θα διαφωνήσουμε, αναφέροντας για παραδειγματισμό την Μαρία Αντουανέτα της Σοφία Κόπολα. Άλλη κλάση.
Τάσος Ντερτιλής
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα grandmagazine.gr