Η επιστροφή του Ασγκάρ Φαραντί στη μεγάλη οθόνη είναι γεγονός και δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη σε καμία περίπτωση.
Με έναν βαθιά ειρωνικό τίτλο ο δημιουργός σφραγίζει το περιεχόμενο μίας ταινίας που αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον του κοινού και κρύβει μέσα της μία ιστορία που έχει πλήξει το κύρος του. Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες εξ ημισείας με το “Βαγόνι Αριθμός 6” του Γιούχο Κουομάνεν κι υποψηφιότητα του Ιράν για το OSCAR Διεθνούς Ταινίας. Από σήμερα στις κινηματογραφικές αίθουσες, έναν περίπου χρόνο μετά την πανελλήνια της πρώτη στις Νύχτες Πρεμιέρας.
Ο Ραχίμ βρίσκεται στη φυλακή, καθώς αδυνατεί να αποπληρώσει το χρέος (“πήρα δάνειο”) του στον δανειστή του. Έχει καταφέρει να λάβει διήμερη άδεια και προσπαθεί να τον πείσει να αποσύρει την μήνυση, ώστε να καταφέρει να εργαστεί και σταδιακά να τον εξοφλήσει. Η τύχη του χαμογελά και ξεκινάει ένα δαιδαλώδες μονοπάτι γεμάτο ηθικά διλήμματα και δύσκολες αποφάσεις. Θα κερδίσει την παράταση της παραμονής εκτός του εγκλεισμού, ωστόσο τα πράγματα θα πάρουν περίεργη τροπή και σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπος με καταστάσεις που δεν περίμενε.
Το σενάριο αποτελεί την μεγάλη δύναμη του Ιρανού κινηματογραφιστή διαχρονικά. Η σκηνική λιτότητα μας φέρνει αντιμέτωπους με τους πρωταγωνιστές. Προσαρμοσμένη πάνω τους η κάμερα, μας δίνει το ψυχογράφημα του καθενός. Οι διαρκείς ανατροπές δίνουν ένταση. Το θρίλερ παίρνει ανεξέλεγκτες προεκτάσεις κι οι αλυσιδωτές εξελίξεις μας οδηγούν μαεστρικά στην κενότητα της τοπικής κοινωνίας, που αγαπάει να μισεί. Σχέσεις που έχουν σφυρηλατηθεί σε βάθος χρόνου δοκιμάζονται και η εμπιστοσύνη κλονίζεται. Το ένα ψέμα φέρνει το άλλο κι η απόγνωση αποτελεί κυρίαρχο συναίσθημα.
Από τη στιγμή που αναφερθήκαμε στο σενάριο οφείλουμε να αναδείξουμε τη δικαστική διαμάχη που υπάρχει μεταξύ του πολύπειρου, βραβευμένου σκηνοθέτη και της μαθήτριάς του, Αζαντέχ Μασιζαντέχ που τον κατηγορεί για λογοκλοπή. Το ντοκιμαντέρ της “Αll Winers, All Loosers” έχει πράγματι παρόμοια υπόθεση. Στον πρώτο βαθμό η νεαρή δικαιώθηκε κι αναμένεται ένα δεύτερο δικαστήριο που θα κρίνει την τελική έκβαση της υπόθεσης. Σε περίπτωση νέας δικαίωσης ο Φαραντί θα κληθεί να την αποζημιώσει και θα αντιμετωπίσει κι άλλες κυρώσεις, που φτάνουν μέχρι τη φυλάκιση.
Αυτή τη φορά αποφεύγεται το απόλυτα κλειστοφοβικό φόντο, αλλά γινόμαστε εκ νέου μάρτυρες της κλειστής κοινότητας. Το προσωπικό δράμα ανάγεται σε συλλογικό. Το παιδί (Σιράζ) αυτή τη φορά αντιμετωπίζει μία “αναπηρία” και όσο δέχεται bullying στο σχολείο αυτή εντείνεται. Η απουσία του πατέρα γίνεται αισθητή. Το παιχνίδι της μετατόπισης των ευθυνών μέσα στα πλαίσια του κοινωνικού ρεαλισμού έχει εξέχοντα ρόλο. Η ερμηνεία του Αμίρ Τζαντιντί αφοπλιστική. Συνειδητά ο σκηνοθέτης δεν επιλέγει πλευρά. “Εγώ που ήμουν πάντα σωστός με τις υποχρεώσεις μου τώρα είμαι ο κακός πιστωτής”;
Στο φινάλε δημιουργείται ένα απίστευτο κοντράστ. Όλοι προς μία κατεύθυνση κι ο Ραχίμ προς την άλλη. Όπως και στο φιλμ, “Ένας Χωρισμός” (2011) ο Φαραντί καταφέρνει να διαβρώσει το τρίπτυχο της τοπικής εξουσίας. Ακουμπάει το ευαίσθητο θέμα της θρησκείας σε μία θεοκρατική χώρα, αγγίζει τις λεπτές χορδές του ταξικού διαχωρισμού με καθαρό βλέμμα και περιγράφει την εξαντλητική γραφειοκρατία που εφαρμόζεται με βάση το γράμμα κι όχι το πνεύμα του νόμου. Μιλάμε τελικά για έναν ήρωα ή όχι;
Μίλτος Τόσκας
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα olafaq.gr