Στην Καλιφόρνια του 1913, ένας ατίθασος έφηβος (Τζέιμς Ντιν) εξεγείρεται κατά του πατέρα του (Ρέιμοντ Μάσεϊ), συγκρούεται με τον αδελφό του (Ρίτσαρντ Νταβάλος) και ανακαλύπτει ότι η μητέρα του (Τζο Βαν Φλιτ) την οποία θεωρούσε πεθαμένη, διευθύνει οίκο ανοχής. Από τις τρεις ταινίες της σύντομης καριέρας και ζωής του Τζέιμς Ντιν ως πρωταγωνιστή (μαζί με τον «Επαναστάτη χωρίς αιτία» και τον «Γίγαντα»), το «Ανατολικά της Εδέμ» είναι μακράν η σημαντικότερη.
Ο Ελία Καζάν βρήκε την αρμονία ανάμεσα στον ρεαλισμό και την σχεδόν μυθική, σύλληψη ενός κόσμου όπου το καλό αντιμάχεται το κακό – έτσι δηλαδή όπως η ιστορία παρουσιάζεται στο αριστούργημα της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα που έγραψε ο νομπελίστας Τζον Στάινμπεκ (ενδεχομένως πατώντας πάνω στην βιβλική ιστορία Κάιν – Αβελ). Σπουδαίο σινεμά, ένα πραγματικά χορταστικό CinemaScope έπος, προτάθηκε για τέσσερα Οσκαρ και απέσπασε το Β’ γυναικείου ρόλου για την «άπιαστη» Βαν Φλιτ (οι υπόλοιπες υποψηφιότητες ήταν για τον Ντιν – Α ρόλου, για τον Καζάν – σκηνοθεσίας και για τον Πολ Οσμπορν -σεναρίου βασισμένου σε ξένο υλικό).
Γιάννης Ζουμπουλάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα tovima.gr