“Ζωή & Θάνατος εξαρτώνται, από εκείνον που ανακατεύει τα συστατικά.” Ομοίως ο δημιουργός Χουάν Χοσέ Καμπανέλα ήξερε να ετοιμάσει μια ζωηρή, Μαύρη Κωμωδία με χιουμοριστικά πορτρέτα & θανάσιμα ανάγλυφα!
Ρυθμός ανάμεσα σε σενάριο, σκηνοθεσία, μοντάζ & ερμηνείες. Ωραίες εναλλαγές μέσα σε μουσική, σκηνικά, κοστούμια & διεύθυνση φωτογραφίας.
Ένα κινηματογραφικό κόσμημα, με ρετρό αύρα, για σύγχρονους, ρομαντικούς ανθρώπους, κάθε ηλικίας. Αλλά μόνο με νεανικά μυαλά! Ώρα για ποιοτικό Σινεμά!
Υπόθεση
Η ζωή σε μια φαινομενικά ζηλευτή έπαυλη δεν σημαίνει, πως πάντοτε εξασφαλίζει ασυζητητί την απόλυτη ευτυχία στους κατοίκους της. Διότι ακόμη και η έπαυλη παραμένει ένα σπίτι, που μέσα του συγκατοικούν ψυχές με ανθρώπινες συγκρούσεις. Όταν δε αυτές οι ψυχές ανήκουν σε καλλιτέχνες, που μεγαλούργησαν κιόλας στο παρελθόν μέσα από τις μακροχρόνιες, δημιουργικές συνεργασίες τους, τότε και οι ανάλογες συγκρούσεις φέρουν φυσικά άλλη βαρύτητα…Φανταστείτε δε, εάν έχουν επέλθει και τραγικοί θάνατοι μέσα σε αυτό το οίκημα…Όσοι ζουν λοιπόν μέσα σε ένα σπίτι, γνωρίζουν πάντοτε καλύτερα τις ρωγμές της οικίας, μα και των ανθρώπινων σχέσεων…Αυτό σίγουρα ισχύει για κάποιους ιδιόμορφους κατοίκους εντυπωσιακής έπαυλης, σε μια απομακρυσμένη, πανέμορφη εξοχή της Αργεντινής! Πρόκειται για κάποτε λαμπρούς δημιουργούς του αργεντίνικου Κινηματογράφου. Σήμα κατατεθέν για το ένδοξο παρελθόν όλων αποτελεί πια μέσα στο σπίτι το προβεβλημένο, χρυσό αγαλματάκι για καλύτερη ερμηνεία Α΄ γυναικείου ρόλου!
Τώρα πια όμως οι εν λόγω καλλιτέχνες βρίσκονται στην τρίτη ηλικία, έχοντας γλυκόπικρη μεταξύ τους ανθρώπινη σχέση…Το όξινο χιούμορ καταφέρνει να τη συντηρεί καλά. Όπως και τα ιδιαίτερα, ανεξάρτητα χόμπι των καλλιτεχνών. Ο σκηνοθέτης Νορμπέρτο Ίμπερτ αρέσκεται στο να κυνηγά νυφίτσες με την καραμπίνα του. Ο σεναριογράφος Μαρτίν Σαράβια αιχμαλωτίζει ποντίκια και είναι άσσος στο μπιλιάρδο. Ο ηθοποιός Πέδρο ντε Κόρδοβα ζωγραφίζει ή φτιάχνει γλυπτά. Και φυσικά η μεγάλη πρωταγωνίστρια, Μάρα Ορντάζ, αυτοθαυμάζεται χωρίς τελειωμό είτε στη διαμορφωμένη αίθουσα ειδικών προβολών της φιλμογραφίας της, είτε δίπλα στο οσκαρικό τρόπαιο!
Ο ρομαντικός Πέδρο είναι παντρεμένος με την ονειροπαρμένη Μάρα. Πριν από σαράντα χρόνια έζησαν ένα εφιαλτικό, τροχαίο ατύχημα και από τότε εκείνος έμεινε ανάπηρος. Η Μάρα έγραψε το σπίτι στο όνομα και των δύο. Από την άλλη, ο Νορμπέρτο και ο Μαρτίν φιλοξενούνται έκτοτε, διότι παρά την επιτυχία αντιμετώπισαν πολλές δυσκολίες στην καριέρα τους. Στο σπίτι έμεναν επίσης και οι γυναίκες τους, Εστέλλα και Ελβίρα, αντιστοίχως, ώσπου πριν από 8 χρόνια κάτι άλλαξε δραματικά ακόμη περισσότερο τις ζωές όλων…
Αυτά τα μεγάλα μυστικά του σπιτιού και της παλιάς αλληλοεκτίμησης των καλλιτεχνών σκοπεύει να τα “σπάσει” ένα παμπόνηρο, αδίστακτο νεανικό ζευγάρι. Η Μπάρμπαρα και ο Φρανσίσκο. Απώτερος σκοπός τους είναι φυσικά να μεταβιβαστεί νομικά το σπίτι στην εταιρεία εκείνων. Αυτή θα είναι μια πιο δηλητηριώδης, ανθρώπινη σύγκρουση, νοοτροπίας και ηλικιών…
Ανάλυση
Γενικώς…
Η ταινία παρουσιάζει εμφανή κινηματογραφική πληρότητα! Καιρό είχαμε να δούμε κάτι τόσο ολοκληρωμένο. Εδώ, περιέργως, η άψογη χημεία των κινηματογραφικών παραμέτρων είναι εκείνη, που διανθίζει τα ήδη θεσπισμένα θεμέλια Μαύρης Κωμωδίας. Επιτρέποντας έτσι με γενναιοδωρία δημιουργικών ιδεών μια ακόμη πιο ενισχυμένη, ενδιαφέρουσα κινηματογραφική ολότητα, όσον αφορά την τελική, καλλιτεχνική κατηγοριοποίηση-ένταξη του είδους της ταινίας. Δηλαδή, Μυστήριο, Δράμα, κωμικότητα, Ρεαλισμός, ψήγματα ρομαντικής κομεντί, ενώνονται και εντάσσονται περίτεχνα, σε έναν σταθερό κορμό Μαύρης Κωμωδίας. Η διαφορά αυτού του εξωραϊσμένου καλλιτεχνικού κράματος γίνεται γρήγορα αισθητή στο Σινεφίλ, αλλά όσο εξελίσσεται το έργο δεν αποδυναμώνεται. Αντιθέτως, εντυπωσιάζει όλο και περισσότερο!Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, αυτή δεν αποτελεί απλώς μια ωραία ταινία για τις προσεχείς εβδομάδες ή για αυτό το καλοκαίρι, ούτε μόνο για το συγκεκριμένο έτος. Είναι κάτι αρκετά παραπάνω! Δεν είναι μεν αριστούργημα, αλλά αποτελεί σίγουρα ένα σύγχρονο, κινηματογραφικό κόσμημα, με νοσταλγική, ρετρό αύρα. Ο θεατής ανακαλύπτει τη λάμψη αυτού του ιδιαίτερου κοσμήματος μέσα από ένα πανέξυπνο δημιουργικό μονοπάτι. Μοιάζει πιο πολύ, θα λέγαμε, σαν την αξιοποίηση του μοιραίου, έξυπνα κρυμμένου βραχιολιού της Μάρα Ορντάζ η ποιοτική αξία της ταινίας και όχι σαν το επιβλητικό, οσκαρικό αγαλματάκι εκείνης…
Που οφείλεται η ασταμάτητη ποιότητα
Μεγάλη σημασία έχει ξεκάθαρα η μελετημένη, δημιουργική δομή της ταινίας. Συνήθως, διακρίνονται πολλά έργα, ακολουθώντας τους τρεις κεντρικούς άξονες του Σινεμά, με μια συγκεκριμένη σειρά. Δηλαδή, πρώτα η θεματική του έργου (με την ίδια τη βαρύτητά της), έπειτα ο καλλιτεχνικός/νοηματικός άξονας (ηθικό δίδαγμα/κοινωνικό μήνυμα) και τέλος οι κινηματογραφικές παράμετροι έκφρασης. Αλλά εδώ υπάρχει μια ιδιαιτερότητα! Ποια; Ότι πρωτίστως, ξεχωρίζει η Τέχνη για την ίδια την Τέχνη, μέσω των κινηματογραφικών παραμέτρων (σενάριο, σκηνοθεσία, μοντάζ, διεύθυνση φωτογραφίας, κ.τ.λ.). Και έπειτα διακρίνονται το όποιο κοινωνικό μήνυμα (η Τέχνη νικά τον οπορτουνισμό) και η ανάλογη θεματική (σύγκρουση ανθρώπινων ψυχών) του συγκεκριμένου έργου.Και όμως! Καταφέρνει και στέφεται με επιτυχία η εν λόγω ριψοκίνδυνη, καλλιτεχνική δομή. Ναι, παραμένει καλλιτεχνικό τούτο το μονοπάτι. Απλώς ακολουθεί τα αντίστροφα βήματα της διαδρομής. Αυτό, εάν το πετύχεις στην 7η Τέχνη, σημαίνει, ότι διαθέτεις Πάθος και Ταλέντο στη δουλειά σου! Και ο δημιουργός Χουάν Χοσέ Καμπανέλα (σκηνοθεσία, μοντάζ, μέρη σεναρίου) καταφέρνει να μεταδώσει αυτό το αποδεδειγμένο, ταλαντούχο Πάθος στο Σινεφίλ. Άρα, η συγκεκριμένη δομή αποτελεί την αιτιολογημένη γοητεία του έργου. Η ίδια διασπάται σε 2 επίπεδα κινηματογραφικής ενίσχυσης:
- Μια άριστη, κυρίαρχη κινηματογραφική χημεία σε σενάριο, σκηνοθεσία, μοντάζ, διεύθυνση φωτογραφίας & φυσικά σε ερμηνείες.
Ας σταθούμε λίγο στις ερμηνείες. Ο Όσκαρ Μαρτίνεζ (Νορμπέρτο), με την αγέρωχη, πολυεδρική παρατηρητικότητα & το συγκρατημένο Πάθος του ρόλου. Ο αποβιώσας (2020) Μάρκος Μούντστοκ (Μαρτίν), με τη σκοτεινή πλευρά ενός σεναριογράφου που αγαπούσε ακόμη & τα πικρά, ηθικά διδάγματα. Η Γκρασιέλα Μπόργκες (Μάρα), με ολόσωστες εκφράσεις απέδωσε χαρά, πικρία, υπεροψία, συγκίνηση & θυμό. Ο Λουίς Μπραντόνι (Πέδρο) εξέφρασε με συναισθηματισμό τον πιο ρομαντικό ρόλο! Οι παραπάνω πολύπειροι ηθοποιοί εκδήλωναν σταθερότητα στο παίξιμο. Κοντά τους στάθηκε επάξια η νεαρή Κλάρα Λάγο (Μπάρμπαρα). Εντυπωσιακό στοιχείο της ήταν η ερμηνευτική μετάβαση από μια ήπια περσόνα στην αποκάλυψη της πανούργας, αλαζονικής, πανέξυπνης & φινετσάτα λάγνας οπορτουνίστριας.- Μια συνοδευτική, αλλά όχι αμελητέα, εκπληκτική καλλιτεχνική ενίσχυση από τη σκηνογραφία, τις επιλογές τοποθεσίας, το μακιγιάζ, τα κοστούμια, τον ήχο και σαφέστατα τη μουσική του έργου.
Ας σταθούμε λίγο εδώ στη μουσική! Θα ακούσουμε από τον Chuck Berry το “Big Boys” (3 φορές!), καθώς και από ερμηνεία του Frank Sinatra το τραγούδι “Young at Heart.” Οι τίτλοι και η διαφορετική ενέργεια των 2 τραγουδιών μαρτυρούν, το γιατί ταιριάζουν στην ταινία! Πέρα από τις επιλογές τραγουδιών όμως, η μουσική γραφή του Εμίλιο Καουντέρερ υποστηρίζει τη δραματικότητα άλλων στιγμών: Μουσικό κουτί & πιάνο στη γυμνή αλήθεια που μαθαίνει ο Πεδρίτο, με ύφος αθώου παιδιού, για τις δυνατότητες της υποκριτικής του. Συνοδεία εγχόρδων, επιβλητικές τονικές από κοντραμπάσο και μελωδία του βιολιού, μόλις ο συναισθηματικά προδομένος Πέδρο δίνει ένα “χεράκι” στους Μαρτίν και Νορμπέρτο.Η ουσία
Αλλά για να το κάνω ακόμα πιο ουσιώδες, θα πω και το εξής: Η εξέλιξη της Ψυχαγωγίας του Σινεφίλ στο έργο “Το Κυνήγι της Νυφίτσας” (2019) ανεβαίνει συνεχώς επίπεδα και δεν απογοητεύει ποτέ. Ο Χουάν Χοσέ Καμπανέλα βρήκε τον τρόπο να ρισκάρει, έχοντας μεθοδολογία που αξίζει το ρίσκο, μόνο εάν είσαι ταλαντούχος δημιουργός με Πάθος. Είναι! Μα επιπροσθέτως, αποτίνει ξεκάθαρα φόρο τιμής στην ίδια την καρδιά του Σινεμά! Τελικά όμως, ο χτύπος της καρδιάς του έργου αφορά περισσότερο την τίμηση της ίδιας της σκηνοθεσίας. Η απόδειξη επί τούτου φαίνεται από το χρόνο της πολύτιμης ιδιωτικότητας, που αφιερώνεται στον χαρακτήρα Νορμπέρτο Ίμπερτ. Ο ίδιος διακρίνεται σε αλλιώτικα, χρονικά διαστήματα ως ανεξάρτητος πρωταγωνιστής-παρατηρητής-σκηνοθέτης των πραγμάτων, εν καιρώ διασπειρόμενης διχόνοιας από τους Μπάρμπαρα-Φρανσίσκο στις υποθέσεις των δικών του φίλων.Πιο Αναλυτικά…
Σκηνοθεσία/Μοντάζ
Όλη η δύναμη και μαεστρία του Χουάν Χοσέ Καμπανέλα! Δεν μπορούμε φυσικά να αναφέρουμε όλες τις υπέροχες ιδέες του δημιουργού. Ας δούμε όμως τον τρόπο σκέψης του. Η κινηματογραφική του ροή θα δώσει την πιο ζωντανή μορφή στις ιδέες του σεναρίου! Επιλέγει ο δημιουργός πάρα πολλά κοντινά πλάνα στους πρωταγωνιστές του. Υπάρχει έτσι αμεσότητα στη δράση των διασταυρωμένων προσώπων, μα και σχέση μεγάλης εγγύτητας των ηρώων/αντιηρώων με το θεατή. Αποκτά τότε, επί της ουσίας, ο θεατής σημαντική πρόσβαση στην ειλικρίνεια των έντονων συναισθημάτων, που φέρουν οι περσόνες. Κατά συνέπεια, η οπτική αυτή ενδιαφέρουσα αφήγηση αποτυπώνει με έντονο Πάθος τη ζήλια, τους έρωτες, την αντιπαράθεση περσόνων και το μυστήριο με τις διαδεχόμενες ανατροπές στο έργο. Και πώς να μην γίνει αυτό, εφόσον ο δημιουργός Χ.Χ. Καμπανέλα ανέλαβε τη σκηνοθεσία και το μοντάζ!Στο ξεκίνημα, αφηγείται μέσω εικόνων τα πάντα για τους ηλικιωμένους καλλιτέχνες, χωρίς να χρειαστούν καν λόγια. Το ίδιο συμβαίνει και μόλις εμφανίζεται το δολοπλόκο ζευγάρι. Βλέπουμε στα γυαλιά ηλίου του Φρανσίσκο τις αληθινές τους προθέσεις. Δηλαδή την απόκτηση της έπαυλης! Στην πραγματικότητα, γενικώς η σκηνοθεσία μαρτυρά πολλά, εξαρχής. Για αυτό το λόγο αργότερα, όπως ακριβώς ενώνεται, άλλο τόσο και διαχωρίζεται σε κατάλληλα σημεία από το σενάριο. Φερειπείν, στα αλλιώτικα πλάνα της ανιχνευτικής προσέγγισης της Μπάρμπαρα (όρθια) στη Μάρα (καθιστή) έχουμε μια κινηματογραφικά ανεξάρτητη, ανθρώπινη σχέση γυναικών. Εκεί η Μάρα λέει ψέματα για την τύχη των Ελβίρα και Εστέλλα. Το σενάριο τότε “κρύβεται” σκοπίμως, όμως η σκηνοθεσία κάνει πιστευτή προσωρινώς τη διήγηση στο θεατή. Ώστε να επέλθει αργότερα η μεγάλη ανατροπή (φυσικά με ένωση σεναρίου-σκηνοθεσίας).
Η δυναμική της τριάδας Μαρτίν, Νορμπέρτο & Πέδρο ξεχωρίζει στα πιο γενικά πλάνα. Σε πανοραμικό μάλιστα πλάνο η τριάδα αυτή θα γευματίσει στο ίδιο τραπέζι, όπου αργότερα μια άλλη τριάδα ανθρώπων, υπό όμοιο πλάνο, θα πιει ένα μοιραίο τσάι. Υπάρχει και κεντρικό παιχνίδι με την κάμερα. Το μέσο (κάμερα) θα ακολουθήσει υπό στραμμένη, διαγώνια λήψη το ξύπνημα του Πέδρο (αργά και προσεκτικά προς το ίσιωμα της θέασης) ή το “χορό” της ταραντούλας (σταθερή λήψη). Η σκηνοθεσία κάνει και εμφανείς, χιουμοριστικούς υπαινιγμούς. Τα αγάλματα στον κήπο της έπαυλης θα αυξηθούν…
Ένα ενδιαφέρον σημείο σκηνοθεσίας/μοντάζ αποτελεί η στρατηγική αναμέτρηση των Μαρτίν και Μπάρμπαρα στο τραπέζι του μπιλιάρδου. Επίσης, η διάσπαση των ιστοριών εν καιρώ παράλληλης ραδιουργίας από τους Μπάρμπαρα και Φρανσίσκο, σε άλλα μέρη. Ο Νορμπέρτο τότε αντιμετωπίζει τη Μπάρμπαρα, ενώ η Μάρα τον Φρανσίσκο. Η επιστροφή με cut στο χαιρέκακο πρόσωπο της ελκυστικότατης Μπάρμπαρα από κοντινό πλάνο, δείχνει το ταλέντο του Χ.Χ. Καμπανέλα. Διότι εκείνος δημιούργησε στο θεατή ανάμνηση και ανάγκη άμεσης σύνδεσης με τη δύσκολη θέση του Νορμπέρτο, όπου σε άλλο δικό του κοντινό πλάνο ο ίδιος ταπεινώθηκε, αναψοκοκκινισμένος.
Διεύθυνση Φωτογραφίας
Οι ιδέες του διευθυντή φωτογραφίας Φέλιξ Μόντι είναι περίτεχνες και ολοκληρώνουν το σκοπό του έργου. Δείτε, πόσο τέλειο είναι το βραδινό, παράλληλο νετάρισμα ανάμεσα στο μπαλκόνι (ψηλά στο βάθος του πλάνου), όπου βρίσκεται η Μάρα και ταυτοχρόνως στον κήπο (πολύ χαμηλά & κοντά στο πλάνο) όπου κυνηγά νυφίτσες ο Νορμπέρτο. Στην κρεβατοκάμαρα του Πέδρο τα σεντόνια εκείνου εναρμονίζονται χρωματικά στο πλάνο με το φωτιστικό του δωματίου. Στη σκιερή σοφίτα φαίνεται το κεντρικό, περίλαμπρο παράθυρο, όπου η ματιά του Νορμπέρτο θα στοχεύσει τους απατεώνες Μπάρμπαρα και Φρανσίσκο. Η ρύθμιση του φακού δημιουργεί μυστήριο, μόλις η Μπάρμπαρα “ψαρεύει” απαντήσεις από τη Μάρα.Σενάριο
Το διασκευασμένο σενάριο των Χουάν Χοσέ Καμπανέλα και Ντάρεν Κλούμοκ δίνει ζωντάνια στο μοντάζ. Όταν π.χ. η Μπάρμπαρα και ο Νορμπέρτο κάνουν μια μονόπλευρη παρτίδα σκακιού να αποκτά ετεροχρονισμένη διάσταση καθοριστικής στρατηγικής σημαντικότερων πραγμάτων, μέσω “Σαχ.”Μολονότι υπάρχει η ορατή σύγκρουση των ηλικιών (γηρατειά με νιότη), εάν κοιτάξουμε πιο προσεκτικά, θα δούμε, ότι η ουσιαστική διαμάχη γίνεται μεταξύ συγκεκριμένων ανθρώπων. Αντιμαχόμενες ψυχές! Αυτές δεν έχουν ηλικία. Για αυτό το λόγο και η Μπάρμπαρα γοητεύεται πράγματι, υπό συνθήκες θαυμασμού ενός αξιόμαχου ανταγωνισμού, από τον ηλικιακά πολύ μεγαλύτερό της Νορμπέρτο. Οι χαρακτήρες των ηλικιωμένων καλλιτεχνών (Μάρα, Μαρτίν, Νορμπέρτο, Πέδρο) έχουν όσο βάθος χρειάζεται, ώστε να πείσουν το θεατή για τη ζωντάνια τους. Οι δε αντίπαλοι ρόλοι (Μπάρμπαρα, Φρανσίσκο) παρουσιάζονται πολύ πιο δυνατοί, από όσο πρωτοέδειχναν.
Οι διάλογοι είναι πραγματικά προσεγμένοι, δίνοντας γρήγορο ρυθμό στο έργο. Ιδίως στην εκρηκτική τριάδα των Νορμπέρτο, Μαρτίν και Πέδρο. Αλληλοσυμπληρώνονται εκείνοι με φράσεις κλειδιά. Υπάρχει πλούσιο χιούμορ! Οι ανατροπές σε πράξεις προωθούν το μύθο του σεναρίου. Μας οδηγούν μέσα από πιστευτές, μα και αμφισβητούμενες εκδοχές για τη “θολή” τύχη των Εστέλλα και Ελβίρα, σε μια πραγματικότητα η οποία φέρει τη σφραγίδα της Μαύρης Κωμωδίας με χιουμοριστικό πορτρέτο και θανάσιμο ανάγλυφο.
Ωστόσο, η πιο σημαντική, σεναριακή πράξη, που συνδέει τις περσόνες των αγαπημένων ατόμων κατά το παρελθόν, το παρόν και το άμεσο μέλλον, είναι η αρχική απορία του Πέδρο. Εκείνος στο ξεκίνημα αναρωτιέται, τι πιστεύουν οι Νορμπέρτο και Μαρτίν για την υποκριτική του. Αυτή η απορία θα καθορίσει πολλά, δεδομένου ότι θα “σκαλίσει” την αληθινή ιστορία πίσω από την παλιά ταινία με το σουλτάνο, την πρωταγωνίστρια και τον ευνούχο. Έτσι η διάθεση του Πέδρο, υπό μορφή ζήλιας, θα αλλάξει τα πάντα για την τύχη όλων…Συν μία διαβολική ιδέα του Μαρτίν…
Γιάννης Κρουσίνσκυ
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα eretikos.gr
Εμφανίσεις: 21
ΚΟΛΠΟ ΤΗΣ ΝΥΦΙΤΣΑΣ, ΤΟ - Γιάννης Κρουσίνσκυ
Εμφανίσεις: 21