ΤΕΝΟΡΟΣ, Ο - Γιάννης Κρουσίνσκυ

Ο σκηνοθέτης Claude Jidi Jr με την ωφέλιμη βοήθεια των συνεργατών του (ερμηνείες, μοντάζ & διεύθυνση φωτογραφίας) κατορθώνει να προσφέρει σεβαστά επίπεδα διασκέδασης.
Ωστόσο, η γύμνια ενός στραβά κολλημένου σεναριακού παζλ δημιουργεί ορατά μειονεκτήματα στο έργο. Ομοίως και η ελλιπής, κεντρική καλλιτεχνική αύρα κωμικότητας.
Η αποκλειστική μύηση στην αγνή αγάπη για την Όπερα επιτυγχάνεται μέσα από τις ανάλογες μουσικές αναφορές, που φιλοξενούνται στην ταινία.

Υπόθεση
Ο νεαρός Antoine ζει μια όχι ιδανική, μα αρκετά δραστήρια ζωή. Μένει στα προάστια του Παρισιού, εργάζεται ως διανομέας σε μαγαζί που ειδικεύεται στα φαγητά σούσι, σπουδάζει Λογιστική και λατρεύει τη μουσική ραπ. Μάλιστα, ο ίδιος συμμετέχει τακτικά σε αγώνες συναυλιών ραπ, εκπροσωπώντας τη γειτονιά του. Το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον του σε γενικές γραμμές είναι ευχάριστο, αν και κάπως ασυνήθιστο…

Ο κολλητός του φίλος, Elio, έχει μια παράξενη φοβία για τη βροχή. Η Samia δεν φοβάται μεν να πάει σε στρατιωτική σχολή, αλλά διστάζει να πει στον Antoine, ότι ενδιαφέρεται ερωτικά για εκείνον. Από την άλλη, ο σκληροτράχηλος Didier, μεγάλος αδερφός του Antoine, συμμετέχει σε παράνομους αγώνες πάλης, αποτελώντας το οικονομικό στήριγμα για τις σπουδές Λογιστικής του μικρού. Μια διανομή φαγητού μέσα στην όπερα Garnier του Παρισιού θα αλλάξει άρδην τη ζωή του ανυποψίαστου Antoine!

Εκεί η απλή δράση-αντίδραση, φλερτ με την υποσχόμενη τραγουδίστρια Josephine και αντρικού ανταγωνισμού με τον μελετηρό τραγουδιστή Maxime, αντιστοίχως, θα φέρει τα πάνω κάτω! Ο Antoine τότε θα ραπάρει μέσα στην εντυπωσιακή αίθουσα των εκκολαπτόμενων τραγουδιστών, αλλά θα καταφέρει παράλληλα και να τραγουδήσει σωστά σε πλαίσια τενόρου, άθελά του…Η καθηγήτρια φωνητικής για Όπερα, Κυρία Loyseau, θα εμφανιστεί εκείνη τη στιγμή εντυπωσιασμένη από το ανεπεξέργαστο, μα πηγαίο ταλέντο του νεαρού διανομέα!

Θα προσεγγίσει και προσκαλέσει αργότερα τον Antoine σε αυτόν το σπάνιο μουσικό κόσμο! Έναν κόσμο στον οποίο απαιτείται πολλή μελέτη και αφοσίωση, για να διασφαλιστεί ένα σταθερό, επαγγελματικό μέλλον. Η Κυρία Loyseau θα εμπιστευτεί τον ταλαντούχο νέο, εντάσσοντάς τον ως τενόρο στους εκπαιδευόμενους τραγουδιστές της. Η πρωτόγνωρη έμπνευση από την Όπερα θα συντροφεύσει τον ράπερ των προαστίων σε ένα ανώτερο επίπεδο συγκίνησης, που ο ίδιος δεν είχε φανταστεί.

Ο Antoine θα προσπαθήσει μέσα σε ένα εξοντωτικό πρόγραμμα να καλύψει μαζί όλες του τις ασχολίες, μέχρι να κατανοήσει, ποια είναι τα πραγματικά του όνειρα. Τα ψέματα στα οικογενειακά/φιλικά του πρόσωπα κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσουν…

Ανάλυση
Γενικώς…
Δεν έχουμε να επισημάνουμε και πολλά πράγματα εδώ. Η ταινία αυτή εμφανίζει αρνητικά και θετικά σημεία. Δεν είναι πιο πολλά τα θετικά, αλλά αποφαίνονται σωτήρια και έτσι το έργο κερδίζει εν τέλει την προσοχή του απλού θεατή. Προβληματίζουν όμως αρκετά τον έμπειρο Σινεφίλ τα ορατά λάθη στην καλλιτεχνική δομή της ταινίας…

Η συγκεκριμένη ασταθής ιστορία του σεναρίου, μόνο μέσα από τη φιλτραρισμένη, κινηματογραφική πληρότητα των υπολοίπων, σχετικών παραμέτρων (σκηνοθεσία, ερμηνείες, μοντάζ κ.τ.λ.) της ταινίας, θα προσφέρει πράγματι μια σεβαστή επιλογή διασκέδασης στο θεατή. Αγγίζει μεν επιφανειακά αυτό το σύνολο και κάποια επίπεδα Ψυχαγωγίας. Αλλά μονάχα μέσα από την επίγνωση, ότι παρακολουθεί κάποιος αυστηρά μια ταινία με μετρημένες, διακριθείσες στιγμές. Διότι σε πολλά χρονικά διαστήματα, δυστυχώς, ξεφεύγει το έργο εμφανέστατα πολύ μακριά από τη μαγεία του Σινεμά. Χωρίς να σε αποζημιώνει ωστόσο τότε η εφεδρική παρουσία κάποιου πειστικού, ρεαλιστικού περιβάλλοντος…

Τώρα, εάν θα κάνει καλό με το γενικό, κοινωνικό μήνυμά της η ταινία, προσδίδοντας υψηλότερα ιδανικά σε ανθρώπους που δεν πίστευαν, ότι θα τα αγγίξουν ποτέ…Πιστεύω, πως ναι! Παρομοίως, θα δώσει σε ευρύτερη κλίμακα του κοινού το λυτρωτικό έναυσμα, περί της εκτίμησης διαφόρων, αριστουργηματικών μουσικών συνθέσεων της Όπερας.

Πιο αναλυτικά…
Πλεονεκτήματα της ταινίας
Ερμηνείες
Ορισμένες ερμηνείες διασώζουν την αμεσότητα της επικοινωνίας του καλλιτεχνικού εγχειρήματος στο θεατή. Η πολύτιμη εμπειρία της ηθοποιού Michèle Laroque (καθηγήτρια φωνητικής, Κυρία Loyseau) καθοδηγεί ορθά τον αντίστοιχο, οργανωμένο ενθουσιασμό του πρωτοεμφανιζόμενου Mohammed Belkhir-MB14 (εν δυνάμει τενόρος, Antoine). Ώστε να προωθείται με δημιουργική πειθώ η καλλιτεχνική τους χημεία στο μυαλό του θεατή. Αυτό το αντιφατικό, ερμηνευτικό ντουέτο δίνει όλη τη “χειροπιαστή” ζωντάνια! Με αποτέλεσμα, ακόμη και όταν διασπώνται οι δύο χαρακτήρες να καλλιεργείται η επιθυμία στο θεατή να τους ξαναδεί μαζί στα πλάνα!

Ο Guillaume Duhesme (Didier, αδερφός του Antoine) και η Maëva El Aroussi (Samia, παλιά φίλη ή φλερτ του Antoine) εκφράζουν ικανοποιητικά το κομμάτι της πλευράς των προαστίων του Παρισιού. Ο πρώτος, αναπαριστά το εξωστρεφές, έντονο εκφραστικό κομμάτι του οικογενειακού-φιλικού περιβάλλοντος του Antoine. Η δεύτερη, μεταδίδει τη γλυκύτητα ή αποστασιοποίηση μιας ενδιαφερόμενης παρουσίας με εσωστρέφεια. Ένας εκπληκτικός Roberto Alagna θα υποδυθεί με φρεσκάδα τον εαυτό του! Εμφυσώντας έτσι, μέσα από τη συμμετοχή του στην ταινία, αγνή αγάπη για την Όπερα στους θεατές/ακροατές κάθε μουσικής αρεσκείας.

Σκηνοθεσία/Μοντάζ/Διεύθυνση φωτογραφίας
Διαμέσου οργανωμένων ιδεών, η καθοριστική επικοινωνία του σκηνοθέτη Claude Zidi Jr. και του μοντέρ Benjamin Favreul διασώζει, στην πορεία του έργου, την κινηματογραφική αφήγηση, η οποία πνιγόταν από τα αδύναμα θεμέλια του σεναρίου! Λόγου χάριν, κρίσιμες είναι οι στιγμές σε αυτή την οπτική αφήγηση, όπου ενώνεται, όχι φυσικά η ραπ με την Όπερα, αλλά αντιθέτως η κατανόηση του κάθε μουσικού είδους από τον θεατή και τις περσόνες. Διαμέσου της λειτουργικής, αντίστροφης μύησης της καθηγήτριας & του Antoine στους δικούς τους, προσωπικούς χώρους. Ακόμη, ξεχωρίζει ο παράλληλος-αποκαλυφθείς χρόνος στο μοντάζ από τη γενναιόδωρη ενέργεια της περσόνας Samia, συσπειρώνοντας όλη τη γειτονιά του Antoine για το όνειρο εκείνου.

Ουσιαστικά, τέτοια λειτουργικά στοιχεία της οπτικής αυτής αφήγησης διασώζουν τη γύμνια ενός στραβά κολλημένου σεναριακού παζλ, που μάλλον δεν μπορούσαν να το κουμαντάρουν ούτε τέσσερα άτομα. Επίσης, από ό,τι φαίνεται, μόνο επειδή συμμετείχε ο σκηνοθέτης στην αταίριαστη αυτή τετραμελή ομάδα των σεναριογράφων, μπορούμε να μιλήσουμε κάπως θετικά και για χρηστικό ντεκουπάζ. Αλλά με το σταγονόμετρο…

Η διεύθυνση φωτογραφίας του Laurent Dailland φροντίζει σε στιγμές να απομακρύνει την επιβλητική πολυτέλεια των χώρων της Όπερας Garnier, εστιάζοντας σωστά στη ζωντάνια των περσόνων, οι οποίες συνυπάρχουν σε έναν αυτοσκοπό. Θα προσδώσει και δραματικότητα σε κρίσιμη στιγμή η διεύθυνση φωτογραφίας, στη ραγισμένη σχέση μεταξύ των αδερφών Didier και Antoine, υπό βροχή.

Μουσική
Θα ακούσουμε στην ταινία μέρη με άριες ή ντουέτα από αριστουργηματικά, διαχρονικά έργα της Όπερας, αρκετά γνωστά στο ευρύ κοινό! Turandot (“Nessun Dorma”), Don Giovanni (“Madamina”), Pearl Fishers (“In the depths of the holy temple”), La Traviata (“Libiamo ne’ lieti calici”) και Madame Butterfly (“Un bel di vedremo”).

Πολλά από τα φωνητικά σημεία στην ταινία γίνονται με αληθινά, τραγουδισμένα μέρη από ορισμένους καλλιτέχνες, που όντως ασχολούνται επαγγελματικά με την Όπερα (π.χ. Marie Oppert & Roberto Alagna). Μα ακόμη και εάν δεν το καταλάβει αυτό ο θεατής/ακροατής, θα εισπράξει σίγουρα μια αφοσίωση στο εγχείρημα της μύησης στην Όπερα.

Διαβάζουμε, ότι τα φωνητικά του ρόλου Antoine ντούμπλαρε ο τενόρος Paul Gaugler {πηγή: https://fr.wikipedia.org/wiki/T%C3%A9nor_(film)} Έτσι όπως χρησιμοποιήθηκε στο έργο η μουσική της πάντοτε υπολογίσιμης δισκογραφίας του αξέχαστου ράπερ “2Pac” (Tupac Shakur), είναι Ο.Κ.

Μειονεκτήματα της ταινίας
Σενάριο
Η πειστικότητα και συνδεσιμότητα στις διαφορετικές ιστορίες των ολιγάριθμων χαρακτήρων απουσιάζουν πραγματικά. Αυτό επηρεάζει όλο το κινηματογραφικό σύμπαν, καθότι μοιάζει πιο αληθινό μόνο το κομμάτι με την καθηγήτρια και την αγάπη του Antoine για την Όπερα. Αλλά όχι με τρόπο που να είχε μελετηθεί κάτι τέτοιο, προκειμένου να ξεχωρίσουν τα αληθινά όνειρα του Antoine…Χάνεται ο Ρεαλισμός στις υπόλοιπες ιστορίες ανθρώπων…

Θεματική ταινίας & καλλιτεχνική έκφραση
Ίσως, για αυτό το προαναφερθέν, αρνητικό φαινόμενο να φταίει εξ’ αρχής το επισφαλές μουσικό κράμα ραπ και Όπερας στη θεματική του έργου. Στο σύνολο της ταινίας αυτό το κράμα δεν λειτουργεί θετικά. Ίσως πάλι να ευθύνεται και η επιλεγμένη εκφραστική άποψη, με κυρίαρχη αύρα κωμικής ελαφρότητας στην ταινία! Αυτή σαν πυρήνας έκφρασης είχε μεν ταυτότητα, αλλά παγίδευσε πολύ το καλλιτεχνικό εγχείρημα.

Διότι εξαιτίας της, δεν μπορούμε να μιλήσουμε στα σοβαρά για απόδοση διαμαρτυρόμενων, καλλιτεχνικών προβληματισμών. Υπάρχει δηλαδή μια κεντρική, αρνητική ελαφρότητα ανάμεσα σε εισερχόμενες, φιλοσοφικές συγκρούσεις. Αποδυναμώνοντάς τες τελικά! Φερειπείν, ανάμεσα σε σύγκρουση κοινωνικών τάξεων, συνοικιών, ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, ζωής-θανάτου, ασθένειας-υγείας, εμπειρίας-ταλέντου ή μουσικών ειδών.

Καλά έτσι και αλλιώς, η τελευταία σύγκρουση ήταν χαμένη από χέρι. Η Όπερα εκ φύσεως δεν άφηνε κανένα περιθώριο ανάσας στη ραπ. Ούτε καν εκπνοής-μπουρμπουλήθρας με το καλαμάκι, όπως είδαμε στις ασκήσεις φωνητικής για Όπερα στο έργο!

Καθοριστικά σημεία σκηνοθεσίας
Εν μέρει, κάτι δεν πάει καλά με αυτά τα καθοριστικά, μεσαία πλάνα επάνω στο φινάλε της ταινίας. Και συνεπώς, στο αέναο ξεκίνημα της μετέπειτα ζωής του εν ενεργεία πλέον τενόρου. Διότι γίνεται μεν εκείνος τότε και με τη βούλα κεντρικός ήρωας, εισάγεται όντως στη μαγεία της Όπερας, αλλά βρίσκεται μακριά από το πεδίο των αγαπημένων του προσώπων, των εξεταστών και φυσικά εμάς των θεατών. Δεν εισπράττουμε επομένως την ανθρώπινη ένταση της ανυπολόγιστης χαράς του!

Γιάννης Κρουσίνσκυ
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα eretikos.gr