Μενού

ΧΑΜΕΝΗ ΚΟΡΗ, Η - Γιώργος Ξανθάκης

Η άβυσσος της ψυχής μιας ”αφύσικης μητέρας”

ΣΥΝΟΨΗ

Σε μοναχικές διακοπές δίπλα στη θάλασσα, η Leda Caruso (Olivia Colman) – Αμερικανίδα καθηγήτρια ιταλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο -γοητεύεται από μια νεαρή μητέρα και την κόρη της που παρατηρεί στην παραλία. Συγκλονισμένη από τη στενή τους σχέση (καθώς και από τη μεγάλη, θορυβώδη και εκφοβιστική οικογένειά τους), η Leda κυριεύεται από τον τρόμο, τη σύγχυση και την ένταση των αναμνήσεων της πρώιμης μητρότητας της. Μια παρορμητική πράξη τη βυθίζει πίσω στις παράξενες και ανησυχητικές ανατροπές του μυαλού της, αναγκάζοντάς την να αντιμετωπίσει τις αντισυμβατικές επιλογές που έκανε ως νεαρή μητέρα, προτιμώντας μια καριέρα (και έναν εραστή) από τη φροντίδα των κοριτσιών της…

1522 6

ΑΝΑΛΥΣΗ

Η ηθοποιός Maggie Gyllenhaal, στην πρώτη της δοκιμασία ως σεναριογράφος και σκηνοθέτης ταινίας μεγάλου μήκους,  καθώς και η Elena Ferrante στο ομώνυμο μυθιστόρημα στο οποίο βασίζεται η ταινία, θίγουν ένα θέμα ταμπού, που προκαλεί μια αντίδραση αντανακλαστικής απόρριψης και καταδίκης. Πρόκειται για την διερεύνηση των αντιφάσεων της μητρότητας ,ειδικά όταν διακυβεύεται η ατομική επιβεβαίωση μιας διανοούμενης ή καλλιτέχνιδας ,της οποίας η αυτοέκφραση απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση που αναπόφευκτα της αφαιρεί η φροντίδα ενός μικρού παιδιού.

Η  Gyllenhaal αντιμετωπίζει το θέμα της μέσα από μια αισθησιακή σκηνοθεσία εξερευνώντας την άμεση και υλική ανθρώπινη επαφή, παραμένοντας κολλημένη στα σώματα και με ένα περίπλοκο δίκτυο από βλέμματα και ταυτίσεις, επιθυμίες και αρνήσεις. Για την πρωταγωνίστρια, οι ήρεμες διακοπές στην Ελλάδα μετατρέπονται σε μια κατάβαση στην άβυσσο του μυαλού και στις σκιώδεις περιοχές της μητρότητας . Η Leda  βασανίζεται από συναισθήματα ενοχής που  προέρχονται από μια δύσκολη , συνειδητή, αντικομφορμιστική και τολμηρή επιλογή: τη «φυγή» από τον ρόλο της μητέρας για να βρει την εσωτερική της πυξίδα και να εκφράσει ελεύθερα άλλα μέρη του ‘’Εαυτού’’ της ως γυναίκα.

1522 1

Στο φιλμ , η μητρότητα προσεγγίζεται με έναν αντισυμβατικό τρόπο, δείχνοντας μια γυναίκα που δεν νιώθει έτοιμη να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της. Υπάρχει μια αυξανόμενη επείγουσα ανάγκη να απελευθερωθεί από ένα στερεότυπο που τη θέλει να είναι πάση θυσία μητέρα , ως βιολογικά προδιατεθειμένη για αυτό∙ τελικά η μητρότητα είναι επιλογή ή καθήκον ;

Η Leda ,που αυτοπροσδιορίζεται ως ‘’αφύσικη μητέρα”, κάνει επιλογές που δεν είναι κοινωνικά αποδεκτές, αλλά η Gyllenhaal την υπερασπίζεται με βασικές παραδοχές όπως: «τα παιδιά είναι μια συντριπτική ευθύνη» και «η προσοχή στους άλλους είναι η πιο σπάνια και αγνή μορφή γενναιοδωρίας».

Η ταινία αναμοχλεύει το παρελθόν με  εκτενείς αναδρομές και με γριφώδεις παρατηρήσεις που κάνει η Leda στο παρόν. Ωστόσο  η “αφηγηματική μηχανή” του φιλμ ,που περιλαμβάνει την κλεμμένη κούκλα, είναι αδύναμη, χωρίς ενδιαφέρον , επιβραδύνει την αφηγηματική ρευστότητα και τη σε βάθος μελέτη χαρακτήρων με αποτέλεσμα την  αποδυνάμωση του δεύτερου μισού της ταινίας και την αδέξια ολοκλήρωση των υποπλοκών της.

1522 5

Η κάμερα στον ώμο της Hélène Louvart ακολουθεί τη νεαρή Leda και τα δύο κορίτσια της δίνοντας σχήμα σε όλο και πιο έντονους εφιάλτες ,αγωνίες και διλήμματα.  Ο μουσικός σχολιασμός του Dickon Hinchliffe , μερικές φορές αποπνικτικός, εναλλάσσει τους ζεστούς τόνους της τζαζ με δυστονικές ατμόσφαιρες, αντανακλώντας την εσωτερική αντίθεση ανάμεσα στην μητρική αγάπη και την επίπονα διεκδικούμενη επιθυμία για ανεξαρτησία.

Η Gyllenhaal  βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εσωτερικότητα ,την αμεσότητα και την ανθρώπινη φόρτιση της Colman , η οποία είναι πάντα συναρπαστική – ήπια και χαμογελαστή, αλλά με μια λάμψη εχθρότητας που υποδηλώνει το ταραχώδες παρελθόν. Η Jesse Buckley είναι καταπληκτική ως η νεότερη, εξεγερμένη «αφύσικη μητέρα» ακόμα κι αν η έλλειψη φυσικής ομοιότητάς της με τον Colman μπορεί να αποσπά την προσοχή. Αντίθετα όλοι οι αντρικοί χαρακτήρες είναι ισχνοί ,χωρίς εμβάθυνση ενώ ο ρόλος του Ed Harris είναι καθαρά διακοσμητικός.

Η «Χαμένη κόρη» είναι μια ταινία που παρακολουθείται με ενδιαφέρον αλλά σε πολλές στιγμές φαίνεται επίπεδη, επιτηδευμένη και  επινοημένη. Το ένα μέρος της ταινίας( στο παρόν)  απεικονίζει μια αρχετυπική γυναικεία φιγούρα με  μυστηριώδη και σκληρό χαρακτήρα, ενώ το άλλο μισκό( στο παρελθόν) επιμένει να επεξηγεί τα πάντα για να την δικαιολογήσει.  Μπλεγμένη στις αισθητικές και ηθικές αντιφάσεις της, η Gyllenhaal διστάζει να την αθωώσει ή να την καταδικάσει .

Γιώργος Ξανθάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα fermouart.gr

Smart Search Module