Γη ποτισμένη με αίμα αθώων
ΣΥΝΟΨΗ
Στις 29 Ιουλίου 2000, άλλαξε δραματικά η πορεία της ζωής της Maixabel Lasa (Blanca Portillo). Τρεις τρομοκράτες της βασκικής τρομοκρατικής οργάνωσης ETA έκοψαν το νήμα της ζωής του σοσιαλιστή κυβερνήτη της Guipúzcoa, με τον οποίο η Maixabel ήταν μαζί από την εφηβική της ηλικία και είχαν δημιουργήσει μια ευτυχισμένη οικογένεια. Ωστόσο ούτε η φυλάκιση των δολοφόνων δεν κατάφερε να κατευνάσει τον πόνο της μετέπειτα γενικής διευθύντριας του Γραφείου ‘’Υπεράσπισης στα Θύματα Τρομοκρατίας’’. Έντεκα χρόνια αργότερα, λαμβάνει ένα ασυνήθιστο αίτημα: ένας από τους δολοφόνους που δηλώνει μετανοιωμένος ζητά να της μιλήσει , αφού έσπασε τους δεσμούς του με την ETA. Παρά τους αρχικούς δισταγμούς της, η Maixabel δέχεται να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με το άτομο που δολοφόνησε τον άντρα της…
ΑΝΑΛΥΣΗ
Η Χώρα των Βάσκων είναι μια μικρή περιοχή στη βόρεια Ισπανία , η οποία συνορεύει απευθείας με τα γαλλικά σύνορα. Για την πλήρη ανεξαρτησία της περιοχής, ιδρύθηκε το 1959 η αυτονομιστική τρομοκρατική οργάνωση, ETA, η οποία πραγματοποίησε αμέτρητους φόνους και επιθέσεις από το 1960, που είχαν ως αποτέλεσμα 823 θύματα μέχρι το 2009. Το 2018 τα μέλη της ΕΤΑ κατέθεσαν τα όπλα και η οργάνωση διαλύθηκε επίσημα.
Η Ισπανίδα ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης Icíar Bollaín («Ακόμα και η βροχή ,2010» , «Η Ελιά,2016» κ.α.) είναι σύζυγος του σεναριογράφου Paul Laverty , στενού συνεργάτη του Ken Loach . Το νέο της φιλμ «Μαϊσαμπέλ» περιγράφει πραγματικά γεγονότα από την μακροχρόνια αιματηρή δράση της ΕΤΑ.
Η Bollaín υιοθετεί τη διαλεκτική μέθοδο και καταγράφει με ερευνητικό βλέμμα και ευαισθησία χαρακτήρες που βρίσκονται σε αντιδιαμετρική δραματουργική θέση . Οι δολοφόνοι του συζύγου της ηρωίδας μετά από λίγα χρόνια στη φυλακή αρχίζουν να μετανιώνουν για τις πράξεις τους, και η Maixabel δέχεται με την διαδικασία διαμεσολάβησης να συναντηθεί μαζί τους όπως λέει χαρακτηριστικά : «για χάρη μου, όχι για δικής τους ». Προσπαθεί να αποσπάσει μια εξήγηση γιατί το έκαναν. Η απάντηση ακούγεται τρομακτική : δεν γνώριζαν καν ποιόν έπαιρναν εντολή να σκοτώσουν, για να μην έχουν τον οποιοδήποτε ενδοιασμό.
Ο Luis (Urko Olazabal ) είναι πιο άμεσα πρόθυμος καθώς ομολογεί :«Στη φυλακή έχεις πολύ χρόνο, και εκεί δεν έχεις πού να κρυφτείς. Τότε συνειδητοποιείς ότι είσαι τέρας» .Έχει αποχωριστεί πολιτικά από την ETA και δεν μιλά καν με τους πρώην συντρόφους του στην ίδια φυλακή. Από τη μεριά του ο Ibon(ένας έξοχος Luis Tosar), που απο τη νεανική του ηλικία χειραγωγήθηκε και μυήθηκε στη χρήση τυφλής βίας είναι πιο επιφυλακτικός. Κουβαλά ένα βάρος ενοχής, αλλά παρόλο που έχει αποχωρήσει από την οργάνωση, ο ένοπλος αγώνας ήταν ένα σοβαρό κομμάτι της ζωής του και δεν εγκατέλειψε ποτέ τον στόχο της αυτονομίας .Η συνάντηση της Maixabel και του Ibon σηματοδοτεί τον σκελετό της πλοκής . Η συζήτηση τους κάνει τον Ibon πιο ανοιχτό στην ιδέα της συμφιλίωσης. Από το άσβεστο μίσος του για όλα όσα θεωρούσε αντίθετα προς τα συμφέροντα της ETA, μέχρι την προοδευτική καταδίκη των αιματηρών πράξεών του, ο Ibón δείχνει ειλικρινή μεταμέλεια.
Η Bollaín δεν καταδικάζει άκριτα τους δολοφόνους, επιδιώκει να τους προσεγγίσει μακριά από τον μανιχαϊσμό του καλού και του κακού. Σκηνοθετικά χρησιμοποιεί εξαιρετικά τις αφηγηματικές ελλείψεις: η Maixabel στεγνώνει τα μαλλιά της στο μπάνιο και με τον θόρυβο από το πιστολάκι δεν ακούει τον ήχο της επίμονης τηλεφωνικής κλήσης. Στη συνέχεια, ακούγοντας ξανά τον ήχο, σε μια δεύτερη κλήση, το πρόσωπό της αρχίζει να μεταμορφώνεται, από την ηρεμία της γαλήνιας καθημερινής ρουτίνας στην αυξανόμενη ανησυχία για το τι προαισθάνεται ότι μπορεί να έχει συμβεί. Σε μια άλλη έξοχη σκηνή ο ο Ibón περνά με το αυτοκίνητο του από τους χώρους στις οποίες πραγματοποιήθηκαν οι δολοφονίες του, ‘’ακούγοντας’’ τον φρικτό θόρυβο των πυροβολισμών ή των έκρηξεων.
Η “Μαϊσαμπέλ” είναι μια ταινία που καταλήγει με μια συγκινησιακά φορτισμένη σεκάνς -ωδή στον ανθρωπισμό και στην προσέγγιση των εχθρικών ανθρώπινων όντων με σκοπό να ξεπεράσουν τη βαρβαρότητα του παρελθόντος και να αντιμετωπίσουν με ελπίδα το μέλλον. Η Bollaín υιοθετεί την άποψη ότι είναι αδύνατο άτομα τυφλωμένα από μια διαστροφική ιδεοληψία να χτίσουν οτιδήποτε πάνω σε γη ποτισμένη με αίμα αθώων. Το γεγονός ότι το φιλμ προκαλεί μια συζήτηση για το αν η τρομοκρατία τελικά κατάφερε σε κάποια χώρα να εκπληρώσει τους διακηρυγμένους στόχους της ή μήπως βρισκόταν στην υπηρεσία ‘’αόρατων’’ εντολέων που επεδίωκαν να επιφέρουν το χάος για τα δικά τους σκοτεινά συμφέροντα , είναι μέρος της δύναμής του.
Γιώργος Ξανθάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα fermouart.gr