Ακούνε άραγε οι νεκροί τα τραγούδια που παίζονται γι' αυτούς πάνω από τα μνήματα κάθε Δευτέρα του Πάσχα στο Γιρομέρι; Και οι ζωντανοί; Πώς βλέπουν την παράδοση και το ιδιαίτερο αυτό έθιμο; Ποια η βαθύτερη σχέση τους με τη ζωή και τον θάνατο;
Η ιστορία λέει πως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, τις μέρες του Πάσχα, ο τουρκικός στρατός σφαγίασε όλους τους άντρες του Γιρομερίου. Οι γυναίκες λοιπόν αποφάσισαν να γιορτάσουν τη μέρα της Λαμπρής στο νεκροταφείο, δίπλα στους άντρες τους, με όργανα και φαγητό. Η ηπειρώτικη μουσική, το τοπίο της Ηπείρου, η φύση του εθίμου και οι εικόνες των Κώστα Μπαλάφα και Μενέλαου Μελετζή σμίγουν με το σήμερα, που οι λιγοστοί κάτοικοι προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανές τις παραδόσεις, τους θρύλους και να δώσουν συνέχεια στη ζωή ακόμα και μετά το τέλος της. Το «Ενθύμιον» είναι μια απόπειρα να κρατηθεί ζωντανή η αναλογική μνήμη της ελληνικής επαρχίας σε έναν καιρό που παραδόσεις χάνονται, η επαρχία ερημώνεται και αποκτά ζωή μόνο τις λιγοστές μέρες του Πάσχα.
Πρόκειται για μια αξιόλογη προσπάθεια, που ξεκινάει έχοντας χαρακτήρα προσωπικής αναζήτησης, αλλά εν τέλει αφορά τη συλλογική μνήμη. Η ταινία όμως έχει «πεπερασμένα» όρια, αφού της λείπει η αφήγηση αυτή καθαυτή και ο θεατής αντιλαμβάνεται μετά τη μέση της ταινίας την υπέροχη ιστορία που κρύβει μέσα από τις μαρτυρίες των κατοίκων...
Παυλίνα Αγαλιανού
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα rizospastis.gr