Με μια μεγάλων διαστάσεων απάτη στο σύστημα υγείας που ξεσκέπασε τη διαφθορά πολιτικών και επιχειρηματιών και οδήγησε στο θάνατο πολλών ατόμων, στη σύγχρονη, μετά-κομμουνιστική Ρουμανία, καταπιάνεται η τολμηρή αυτή, με βραβείο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου και υποψήφια για δυο Όσκαρ (καλύτερης ταινίας και καλύτερου ντοκιμαντέρ), ταινία του Αλεξάντερ Νανάου.
Η ταινία ξεκινάει με σπαρακτικές σκηνές, τραβηγμένες με κινητό, από την πυρκαγιά που ξέσπασε τον Οκτώβρη του 2015, στο νυχτερινό κλαμπ «Κολέκτιβ», στο Βουκουρέστι, στη διάρκεια μιας συναυλίας, αφήνοντας πίσω της 27 νεκρούς και 180 τραυματίες. Η τραγωδία όμως δεν σταμάτησε εκεί: στις επόμενες 15 μέρες, από τους τραυματίες που μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο, άλλοι 37 πέθαναν, εξαιτίας βακτηριακών λοιμώξεων που οφείλονταν σε δέκα φορές αραιωμένων απολυμαντικών που διανέμονταν από τους υπεύθυνους, με τη γνώση και την ευλογία πολιτικών, επιχειρηματιών και πολλών ανώτερων λειτουργών της τότε κυβέρνησης.
Παρά τις 115 κοινοποιήσεις στη Βουλή για νοσοκομειακές λοιμώξεως από το 2011, τις αποκαλύψεις που έγιναν σε νοσοκομεία της Βιέννη, όπου οι συγγενείς αναγκάστηκαν να μεταφέρουν πολλούς από τους τραυματίες, και ενώ τα αραιωμένα απολυμαντικά συνεχίζονταν να διανέμονται και μετά τα θανατηφόρα επεισόδια, ιατροί και κυβερνητικοί εκπρόσωποι ανταποκρινόταν με καθησυχαστικές εκδηλώσεις («έχουμε όλα όσα χρειάζονται»), προσπαθώντας να καλύψουν όχι μόνο την αδιαφορία αλλά και τη διαφθορά των πολιτικών και των αρμοδίων για την δημόσια υγεία.
Ακόμη και οι (ελεγχόμενες) εφημερίδες αποσιωπούσαν το σκάνδαλο και είναι χάρη στη διεξοδική και πεισματική έρευνα μιας αθλητικής εφημερίδας που η ευρύτητα του σκανδάλου τελικά αποκαλύφθηκε («η διαφθορά καταστρέφει», «η αδιαφορία σκοτώνει» και «αραιώσετε τη διαφθορά», φώναζαν οι διαδηλωτές»), οδηγώντας σε τεράστιες διαδηλώσεις και την πτώση της τότε κυβέρνησης.
Ο Νανάου ξεκίνησε τα γυρίσματα στη διάρκεια της τεχνοκρατικής μεταβατικής κυβέρνησης, που είχε αναλάβει την προετοιμασία νέων εκλογών, με επικεφαλής το δημοσιογράφο Καταλίν Τολόνταν και τη δημοσιογραφική ομάδα της αθλητικής εφημερίδας του, για να αποκαλύψουν τη δωροδοκία και την απληστία φαρμακευτικών εταιρειών και ιατρών που θυσίαζαν τις ζωές των ασθενών για βρώμικο χρήμα.
Χωρίς συνεντεύξεις ή αφήγηση, συχνά με επίκεντρο μιαν από τους επιζώσαντες της τραγωδίας, η οποία στη συνέχεια έγινε ένθερμη ακτιβίστρια, αλλά και τις ειλικρινείς προσπάθειες του νέου υπουργού Υγείας για διαφάνεια, με διεισδυτικότητα και επιμονή που θυμίζουν τα ντοκιμαντέρ του Φρέντερικ Γουάιζμαν αλλά και με τόλμη και αποφασιστικότητα στην έρευνα που θυμίζει αυτές άλλων συναδέλφων του, του ρουμανικού νέου κύματος (Κρίστι Πούιου, Κορνέλιου Παρουμπόιου, Κρίστιαν Μουντζίου, Ράντου Τζούντε), ο Νανάου φτιάχνει μια ενδελεχή, τολμηρή έρευνα που δείχνει πως μόνο η ευθύνη και η συμμετοχή του κάθε ατόμου, ιδιαίτερα σε μια εποχή παγκόσμιας κρίσης όπως αυτή που περνάμε όχι μόνο στη Ρουμανία αλλά και παντού, μπορεί να συμβάλει σε μια συλλογική αλλαγή.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr