Τα τελευταία χρόνια ο ιρανικός κινηματογράφος δεν έπαψε να μας εκπλήσσει με τις ταινίες τόσο αναγνωρισμένων ήδη σκηνοθετών όσο και με εκείνες νεότερων. Ταινίες που θυμίζουν την εντύπωση που είχαν κάνει 80 σχεδόν χρόνια πριν, οι ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού.Ταινίες, με την ίδια ματιά στραμμένη στα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της κοινωνίας τους, μέσα από καθημερινές ιστορίες των απλών ανθρώπων, ιστορίες δοσμένες πάντα με καθαρά ρεαλιστική αντιμετώπιση, από την οποία όμως δεν λείπει και μια ποιητική συχνά διάθεση και χρησιμοποιώντας άλλοτε επαγγελματίες ηθοποιούς και άλλοτε ερασιτέχνες – ακόμη ένα στοιχείο που συναντάμε και στις ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού.
Από τον Αμπάς Κιαροστάμι μέχρι τον Τζαφάρ Πανάχι και τον Ασγκάρ Φαρχάντι, ο ιρανικός κινηματογράφος μας έδωσε ένα αριθμό συναρπαστικών, επίμαχων ταινιών, με κύριο πάντα στόχο, τον άνθρωπο και τα προβλήματά του, μέσα σε μια εξελισσόμενη κοινωνία, προβλήματα που καλύπτουν τη θέση της γυναίκας, την οικογένεια, τη γραφειοκρατία, καθώς και τη, σε διάφορα επίπεδα, διαφθορά. Σ’ αυτούς πρέπει να προσθέσουμε και το όνομα του νέου σκηνοθέτη Βαχίντ Τζαλιλβάντ, που το 2015 στο τμήμα «Ορίζοντες» του Φεστιβάλ Βενετίας, πρωτοεμφανίστηκε με τη βραβευμένη από τη FIPRESCI, την Διεθνή Ομοσπονδία Κριτικών Κινηματογράφου, ταινία, «Μια Τετάρτη του Μαϊου» που θα την ακολουθησει, το 2017, με την εξίσου συναρπαστική «Περίπτωση συνείδησης», ταινία που ήδη προβλήθηκε στις ελληνικές αίθουσες.
Στη «Μια Τετάρτη του Μαϊου», ένας ασυνήθιστος, όχι ιδιαίτερα πλούσιος, άντρας, ο Τζαλάλ (ένας πολύ καλός Αμίρ Αγκαέ) δημοσιεύει πως είναι έτοιμος να προσφέρει 30 εκατομμύρια τόμανς (γύρω στις 20.000 ευρώ) σε κάποιο φτωχό που το έχει απόλυτη ανάγκη. Διαφήμιση που τραβάει εκατοντάδες ανθρώπους (γυναίκες και άντρες) έξω από το γραφείο ατού φίλου που αναλαμβάνει να τον βοηθήσει, προκαλώντας την επέμβαση της αστυνομίας που είναι έτοιμη να το διαλύσει.
Διαφήμιση που ο Τζαλιλβάντ χρησιμοποιεί για να διηγηθεί τρεις διαφορετικές ιστορίες που κάποια στιγμή διασταυρώνονται για να μας αποκαλύψουν την τελική λύση. Η πρώτη ιστορία είναι εκείνη της Λέιλα (με μια εξαιρετική στο ρόλο Νίκι Καρίμι), μια νεαρή γυναίκα, εργάτρια σε εργοστάσιο συσκευασίας κοτόπουλων, που συναντάμε αρχικά να περιμένει, υπομονετικά, ανάμεσα στο πλήθος και να επιστρέφει αργά το βράδυ για να σταματήσει τον Τζαλάλ, με τον οποίο, σε νεαρή ηλικία αγαπιόντουσαν, ζητώντας του να τη βοηθήσει για την αναγκαία εγχείρηση που χρειάζεται ο ανάπηρος άντρας της (που ερμηνεύει ο ίδιος ο σκηνοθέτης).
Η δεύτερη ιστορία στρέφεται γύρω από την νεαρή ορφανή Στετάρε (άλλη μια εξαιρετική ερμηνεία από την Σαχάρ Αχμαντπούρ), που ζει με τη της και τον βίαιο, ερωτευμένο μαζί της, ξάδελφο. Όταν πληροφορείται πως η ξαδέλφη του έχει κρυφά παντρευτεί τον αγαπημένο της, που η μητέρα του τον είχε απορρίψει, επιτίθεται βίαια και στους δυο, οδηγώντας με το νεαρό, αθώο σύζυγο της Στετάρε, στη φυλακή, ενώ μόνος τρόπος να αφεθεί ελεύθερος είναι να πληρώσει στον ξάδελφο (που το κάνει αυτό για εκδίκηση) τα «ματωμένα χρήματα», που ανέρχονται σε 30 εκατομμύρια τόμανς.
Η τρίτη ιστορία εστιάζεται στον ίδιο τον Τζαλάλ, παράξενος ευεργέτης που έχει προκαλέσει την όλη αναταραχή στις φτωχές μάζες της Τεχεράνης, και ο οποίος, όπως μαθαίνουμε, οδηγήθηκε στην απόφαση αυτή έχοντας τύψεις για τον πεντάχρονο γιο που έχασε σε ατύχημα και που, αντίθετα με τη γυναίκα του που προσπαθεί να σώσει το γάμο τους, πιστεύει πως ταχτριάντα εκατομμύρια τόμανς θα απαλύνουν τον πόνο του.
Με επίκεντρο πάντα τον ίδιο τον άνθρωπο, με λεπτότητα, χιούμορ και συγκίνηση, με μια λιτή σκηνοθετική προσέγγιση, με την κάμερα να εστιάζει στα κύρια πρόσωπα (βασικά τις δυο γυναίκες και τον Τζαλάλ), για να καταγράψει τις εξελίξεις στις σχέσεις τους και, ταυτόχρονα, αναπτύσσοντας και το στοιχείο του θρίλερ, ο σκηνοθέτης καταφέρνει τελικά να διασταυρώσει, με γνώση και σιγουριά, τις τρεις διαφορετικές ιστορίες, για να μας αποκαλύψει τις ανθρώπινες αδυναμίες, αλλά και τις κοινωνικές και πολιτισμικές έμφυλες διαφορές σε μια καταπιεστική, αναχρονιστική κοινωνία.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr