Φεβρουάριος 1939. Στην Ισπανία οι Φαλαγγίτες του Φράνκο κέρδισαν τον Εμφύλιο πόλεμο και πολλές χιλιάδες δημοκρατικοί προσπαθούν να γλυτώσουν περνώντας στη Γαλλία. Εκεί όμως δεν τυγχάνουν και της καλύτερης υποδοχής καθώς η γαλλική κυβέρνηση τους στοιβάζει σε πρόχειρα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με ελάχιστο φαγητό και χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής.
Ανάμεσα στους πρόσφυγες είναι και ο Γιοζέπ Μπαρτολί, ένας μοναχικός ζωγράφος. Εκεί, μέσα στις άθλιες συνθήκες του στρατοπέδου και την απάνθρωπη συμπεριφορά των αστυνομικών προς τους πρόσφυγες, ο Μπαρτολί θα αναπτύξει φιλία με έναν από τους φύλακες αστυνομικούς. Ο τελευταίος μάλιστα, θα τον βοηθήσει να αναζητήσει την αγαπημένη του την οποία έχασε στην υποχώρηση και τελικά να αποδράσει από το στρατόπεδο και να φύγει για το Μεξικό.
Ο Αουρέλ, ψευδώνυμο του Ορελιέν Φρομάν, κομίστα και σκιτσογράφου στη Λε Μοντ, σκηνοθετεί το συγκλονιστικό «Γιοζέπ» (Josep), μια ιστορία φιλίας μέσα σε μια ταραγμένη εποχή.
Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί μια ιδιαίτερη τεχνοτροπία, με στοπ καρέ (δεν ξέρω αν αυτήν είναι η σωστή ορολογία) σε διάφορες σκηνές, οι οποίες προσδίδουν ιδιαίτερη ένταση στα γεγονότα που βλέπουμε. Με πολύ όμορφα και ιδιαίτερα εκφραστικά σκίτσα αφηγείται μια ιστορία που συνέβη κάποτε αλλά συμβαίνει και σήμερα. Πρόκειται για την προσφυγιά και τα στρατόπεδα υποδοχής προσφύγων αλλά και για τον ρατσισμό ο οποίος αναπτύσσεται.
Μέσα από την αφήγησή του περνά και το δράμα των Ισπανών Δημοκρατικών, με τη σκληρή εμφύλια αντιπαράθεση μεταξύ σοβιετόφιλων κομμουνιστών από τη μια μεριά και τροτσκιστών και αναρχικών από την άλλη.
Θίγει πολλά θέματα ο Αουρέλ. Θέματα ιστορίας και ιδεολογίας αλλά και θέματα τέχνης. Όμως κυρίως μιλάει για την ανιδιοτελή φιλία με μια βαθιά ανθρωπιστική προσέγγιση και για το αίτημα της ελευθερίας.
Βέβαια πρέπει να αναφέρω πως η ταινία είναι βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, καθώς ο Γιοζέπ Μπαρτολί είναι υπαρκτό πρόσωπο. Γεννήθηκε το 1910 και πέθανε το 1995 στη Νέα Υόρκη αλλά θα μπορούσε να είχε πεθάνει κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αν ένας γάλλος αξιωματικός δεν τον είχε βοηθήσει να δραπετεύσει.
Στράτος Κερσανίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα kersanidis.wordpress.com