ΓΙΟΣΕΠ - Θόδωρος Γιαχουστίδης

«Μια μέρα θα γυρίσω να φτύσω στον τάφο του Φράνκο»

Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Aurel, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του γεννημένου στις 30 Μαΐου του 1980 Γάλλου σκιτσογράφου Aurélien Froment. Ο Aurel σκιτσάρει για την εφημερίδα Le Monde και για την εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα Le Canard Enchainé, στην οποία χρωστάει πολλά «Το Ποντίκι». Η ταινία έχει τη σφραγίδα του φεστιβάλ των Καννών, μιας που ήταν ανάμεσα στις επιλογές του επίσημου προγράμματος ενός φεστιβάλ που τελικά δεν διεξήχθη λόγω κορωναϊού. Την παγκόσμια πρεμιέρα της η ταινία την έκανε την ίδια ημέρα, στις 27 Σεπτεμβρίου, ταυτόχρονα στο φεστιβάλ της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» και στο φεστιβάλ της Ζυρίχης, στην Ελβετία. Η πρώτη χώρα στην οποία «άνοιξε» εμπορικά η ταινία είναι η Γαλλία, όπου από τις 30 Σεπτεμβρίου οπότε και βγήκε στις αίθουσες, έκοψε ως τώρα πάνω από 100 χιλιάδες εισιτήρια – εν μέσω πανδημίας! Στις «Νύχτες Πρεμιέρας» η ταινία συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα και τελικά κέρδισε τα βραβεία καλύτερου σεναρίου και κοινού.

 

Αντ' αυτού τους στοιβάζουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Έχοντας να αντιμετωπίσει την κακομεταχείριση από τους Γάλλους αστυνομικούς, την κακουχία και την πείνα, ο Γιοσέπ προσπαθεί να επιβιώσει κουβαλώντας και την πίκρα ότι έχει αφήσει πίσω την έγκυο αρραβωνιαστικιά του. Συμπαραστάτης του, ένας Γάλλος χωροφύλακας, που τον βοηθάει όπως και όσο μπορεί. Ο Γιοσέπ θα καταφέρει να ξεφύγει, να βρει καταφύγιο στο Μεξικό, να γνωρίσει τη Φρίντα Κάλο και να ζήσει μια πλούσια και γεμάτη ζωή, την ιστορία της οποίας θα αφηγηθεί στον έφηβο εγγονό του όντας υπερήλικος, από το κρεβάτι του.

Η άποψή μας: Οι συγκρίσεις ήταν, είναι και θα είναι αδυσώπητες. Βλέπεις φωτογραφίες του Μπελογιάννη και των συντρόφων του από τη «δίκη» που τους οδήγησε στο εκτελεστικό απόσπασμα και γελάνε. Λεβεντιά, αγέρωχη στάση, αξιοπρέπεια. Βλέπεις – και ακούς – τις αντιδράσεις των σιχαμάτων της Χρυσής Αυγής μετά την ετυμηγορία του δικαστηρίου, που τους στέλνει στη μπουζού, και το μόνο που αισθάνεσαι, είναι αηδία ενώ γενικώς προκαλούν θυμηδία. Κωλώνουν οι σκληροί που περνούσαν τις γριές απέναντι στο δρόμο και ψελλίζουν δικαιολογίες, οι οποίες είναι κάτι παραπάνω από γελοίες, όταν δεν μυξοκλαίνε βεβαίως βεβαίως. 

 

Ο Γιοσέπ και οι σύντροφοί του πολέμησαν για έναν καλύτερο κόσμο, για μια πιο δίκαιη κοινωνία, για ένα ιδανικό. Και στις πιο δύσκολες συνθήκες, ηττημένος, φυλακισμένος, πεινασμένος, με το κρύο να του περονιάζει τα σωθικά, με τάφους σκαμμένους με τα χέρια του για να θάψει συντρόφους του που δεν τα κατάφεραν, είναι εκεί και δεν το βάζει κάτω. Σε τέτοιες περιπτώσεις κάθε βοήθεια γίνεται δεκτή ως μάννα εξ ουρανού. Ο τρυφερός χωροφύλακας είναι φανταστικό πρόσωπο, δημιούργημα του σεναριογράφου της ταινίας, για να της δώσει μια ακόμη δραματουργική διάσταση. Ευτυχώς, μέσα στο ρημαδοσκόταδο υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις. Κεριά, που ανάβουν και φωτίζουν. Ο Γιοσέπ θα κρατήσει τη φλόγα αναμμένη. 

 

Ο Aurel παρουσιάζει την υπέροχη ιστορία του με μια ενήλικη ταινία κινουμένων σχεδίων, κάτι που πρώτον είναι πιο κοντά στην τέχνη που αγαπάει, την 9η και γεφυρώνει ομαλά την απόσταση από την 7η τέχνη και δεύτερον, του δίνει μεγαλύτερη καλλιτεχνική και εκφραστική ελευθερία. Με αφηγηματικό ιστό την εξιστόρηση της ιστορίας του Γιοσέπ από τον ίδιο, υπερήλικα, στον μη γνωρίζοντα τίποτε σχετικά εγγονό του, ο Aurel κινείται σε δύο timezone και νοστιμίζει με τα μπρος πίσω την όλη διαδικασία. Η προσωπική ιστορία αποκαλύπτει την Μεγάλη Ιστορία και ο νεαρός αδαής εγγονός ρουφάει τα λόγια του παππού του, που πέρα από συναρπαστικά λειτουργούν και αφυπνιστικά. Το ίδιο ρουφάνε και οι θεατές της ταινίας τον larger than life μύθο ενός σπουδαίου ανθρώπου, ενός εκπληκτικού καλλιτέχνη. 

 

Με σαφώς πιο «άτονα» χρώματα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και πολύ πιο έντονα στα χρόνια της ελευθερίας (εκείνη τη Φρίντα Κάλο την έχει σχεδιάσει ο Aurel ως ένα ερωτικότατο, φανταχτερό και γεμάτο χρώματα ουρί του παραδείσου) το μοντέρνο αυτό animation πετυχαίνει η φόρμα του να εξυπηρετεί την ουσία. Μια μικρή το δέμας αλλά τεράστια σε σημασία και δυναμική κινηματογραφική έκπληξη, που αξίζει να ανακαλύψετε.