ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΡΦΥ, Ο - Γιάννης Ζουμπουλάκης
Η Αλίκη στην Χώρα της Κάτιας Γκουλιώνη
Κάνοντας μια στροφή δημιουργίας 180 μοιρών συγκριτικά με την αμέσως προηγούμενη κινηματογραφική ταινία του, το «ακαδημαϊκό» βιογραφικό δράμα «Ευτυχία» που σημείωσε τεράστια επιτυχία στο πανελλήνιο, ο σκηνοθέτης Άγγελος Φραντζής, είναι φανερό ότι με θάρρος και αποφασιστικότητα εισχώρησε στα βαθιά νερά του πιο δύσκολου και συγχρόνως πιο υποτιμημένου κινηματογραφικού είδους παγκοσμίως: της κωμωδίας.
Και για να κάνει τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα, ακόμα πιο προκλητικά για τον ίδιο, για τους συνεργάτες του αλλά και για το κοινό, ο Φραντζής επέλεξε την πιο ανασφαλή οδό: την δημιουργία όχι μιας απλής, «πιασάρικης» κωμωδίας αλλά μιας εντελώς ασυνήθιστης και πρωτόγνωρης για την Ελλάδα, εντελώς «λοξής» θεματικά, εντελώς σύνθετης κατασκευαστικά. Ευκρινείς από τους τίτλους αρχής κιόλας οι προθέσεις του. Ακούμε μια φωνή «από το διάστημα» να θέτει φιλοσοφικά ερωτήματα για την ύπαρξή μας, για το «είναι» μας, για την ζωή, για τον θάνατο, για το τι είναι και τι όχι πραγματικότητα.
Μεγάλες έννοιες που προσγειώνονται απότομα πάνω σε ένα πρόσωπο, την Μαρία Αλίκη (Κάτια Γκουλιώνη) αποτυχημένη ηθοποιό η οποία όταν για κάποιο λόγο θα βρεθεί στο χείλος του θανάτου, θα κληθεί να επιβιώσει παίζοντας τους ρόλους που ως τότε δεν κατάφερε ποτέ να παίξει. Από μόνα τους όλα αυτά ακούγονται (και είναι) πολύ παράξενα. Το ερώτημα βέβαια είναι αν θα γίνουν και ενδιαφέροντα σε μια ταινία που από την κορυφη ως τα νύχια είναι μια κατάσταση φαντασίας, ένας χορός του υποσυνείδητου, ένα ψυχεδελικό ταξίδι στο οποίο θα βρούμε την Γκουλιώνη να είναι από την μια διάσημη, σνομπ σταρ, σαν «βγαλμένη» από φασαριόζικη ταινία του Φεντερίκο Φελίνι και από την άλλη πολύτεκνη φτωχή μητέρα, μια «μούσα» σε ταινία του ιταλικού νεορεαλισμού.
Ο «Νόμος του Μέρφι» είναι όντως ενδιαφέρουσα ταινία, χάρη κυρίως στην συγχρόνως συγκροτημένη και ελεύθερη σκηνοθετική ματιά της. Ο Φραντζής δοκιμάζει τις δυνατότητές του μέσα από ένα καλειδοσκόπιο 40 μονοπλάνων αρκετής διάρκειας το καθένα, όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν, ελάχιστα μπορούν να εξηγηθούν και τίποτα να ερμηνευτεί. Το στοίχημα λοιπόν είναι αν η αίσθηση που αφήνει πίσω της αυτή η «παλαβιάρικη» παραλλαγή της ούτως ή άλλως «παλαβιάρικης» «Αλίκης στην Χώρα των Θαυμάτων» θα μπορέσει να κρατήσει απ’ οίκω τον θεατή για δύο ώρες.
Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που ένα τέτοιο «ονειρικό» εγχείρημα απασχολεί τον σκηνοθέτη. Το «Ονειρο του σκύλου» η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του πάνω σε αυτά φιλμικά χνάρια πατούσε (παρεμπιπτόντως ένας σκύλος παίζει ρόλο και στον «Νόμο του Μέρφι» και μάλιστα σημαντικό – ίσως τον πιο …ανθρώπινο).
Δεν πρέπει ωστόν να λησμονούμε ότι εδώ μιλάμε για προθέσεις κωμωδίας, το δυσκολότερο (όπως αναφέρθηκε στην αρχή) κινηματογραφικό είδος που υπάρχει. Προσωπικά δεν υπήρξαν πολλές στιγμές που με έκαναν να γελάσω παρακολουθώντας τον «Νόμο του Μέρφι». Ήταν όμως αμέτρητες εκείνες που με έκαναν να θαυμάσω το ανήσυχο filmmaking της, την ευρεία γκάμα της υποκριτικής της Κάτιας Γκουλιώνη (ηθοποιού που ποτέ ως τώρα δεν με είχε πείσει πλήρως) και το ότι ο »Νόμος του Μέρφι» είναι μια ταινία που σου δίνει την εντύπωση ότι όσοι δούλεψαν πάνω της, θα πρέπει να ένιωθαν ότι βρίσκονταν σε έναν απέραντο παιχνιδότοπο, όπου μπορούσαν να κάνουν κυριολεκτικά ότι περνούσε από το μυαλό τους. Και αυτό, σήμερα, θέλει κότσια για να το κάνεις, πόσο μάλλον σε μια κάθε άλλο παρά φτηνή παραγωγή και δη ελληνική.
Γιάννης Ζουμπουλάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα tovima.gr