Για την αυτοδιάθεση του σώματος
Η αφίσα μια ταινίας αποτέλεσε το έναυσμα για να ξεσπάσουν αντιδράσεις από τους γνωστούς ακροδεξιούς και θρησκευτικούς κύκλους στο πρόσφατο 26ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η απεικόνιση μια γυμνόστηθης Εσταυρωμένης, και μάλιστα εγκύου, που απεικονίζεται στην αφίσα της ταινίας «Αδέσποτα κορμιά» της Ελίνας Ψύκου, “έκλεψε” αρχικά το ενδιαφέρον αλλά τελικά, η ίδια η ταινία όταν προβλήθηκε, κατάφερε να κερδίσει το κοινό και να ανοίξει τη συζήτηση για τα όσα σημαντικά πραγματεύεται, αφήνοντας πίσω τις γελοιότητες ορισμένων γραφικών φωνασκούντων. Άλλωστε, όπως είπε και η σκηνοθέτρια μιλώντας στο ρ/σ «στο κόκκινο» της Θεσσαλονίκης: «Το έργο μου είναι εκεί και κρίνεται, αλλά είναι άλλο το κρίνεται κι άλλο το λογοκρίνεται».
Ένα θαυμάσιο ντοκιμαντέρ, ένα ρόουντ μούβι που μας πηγαίνει από τη Μάλτα στην Ιταλία, από την Ιταλία στην Ελλάδα κι από την Ελλάδα στην Ελβετία, σε ένα ταξίδι για το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματος, δηλαδή το δικαίωμα στην άμβλωση, την εξωσωματική γονιμοποίηση, την ευθανασία. Ό,τι απαγορεύεται στη Μάλτα επιτρέπεται στην Ιταλία, κι ό,τι απαγορεύεται στην Ιταλία, επιτρέπεται στην Ελλάδα, όπου όμως απαγορεύεται ό,τι επιτρέπεται στην Ελβετία.
Μιλώντας για την ταινία, η Ελίνα Ψύκου λέει: « Το ταξίδι ξεκινάει από τη Μάλτα, όπου μια κοπέλα θέλει να κάνει άμβλωση αλλά δεν μπορεί γιατί είναι καθολικά απαγορευμένη. Έτσι πηγαίνει στην Ιταλία και το ταξίδι συνεχίζεται, επειδή εκεί υπάρχει πολύ αυστηρός νόμος για την εξωσωματική γονιμοποίηση και δεν επιτρέπεται σε γυναίκες που είναι εκτός ετερόφυλης νόμιμης σχέσης. Έτσι πολλές γυναίκες έρχονται στην Ελλάδα για να κάνουν εξωσωματική, με ό,τι αυτό σημαίνει οικονομικά και ψυχολογικά. Και το ταξίδι καταλήγει στην Ελβετία που είναι η μόνη χώρα που μπορείς να κάνεις υποβοηθούμενη αυτοκτονία, όπως λένε την ευθανασία εκεί, ακόμη κι αν δεν είσαι πολίτης της συγκεκριμένης χώρας».
Το εξαιρετικά καλογυρισμένο ντοκιμαντέρ της Ψύκου, προσεγγίζει με σεβασμό και διακριτικότητα τα άκρως ευαίσθητα θέματά του, φέρνοντας στην επιφάνεια τις αντιφάσεις που υπάρχουν στις νομοθεσίες των ευρωπαϊκών χωρών. Με ευφάνταστη, αντισυμβατική σκηνοθεσία, που ξεφεύγει από την κλασική προσέγγιση των ταινιών τεκμηρίωσης, κερδίζει σε αφηγηματικότητα κρατώντας το ενδιαφέρον σε υψηλό επίπεδο.
Η σκηνοθέτρια μέσα από τις αφηγήσεις της και έχοντας σαφή θέση, δίνει χώρο στις αντίθετες απόψεις που εκφράζονται από ακροδεξιές ομάδες και εκκλησιατικούς κύκλους. Αυτές όμως όχι μόνον δεν κερδίζουν πόντους στην αντιπαράθεση αλλά αντίθετα αποδυναμώνονται μπροστά στη δύναμη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Νομίζω πως τα «Αδέσποτα κορμιά» είναι, πέρα από το ίδιο της το θέμα, ένα θαυμάσιο κινηματογραφικό προϊόν. Μια ταινία που κερδίζει τους θεατές με τον σκηνοθετικό της ρυθμό, τα όμορφα πλάνα, την σφιχτή αφήγηση. Μια ταινία για τη ζωή και το θάνατο, ανάλαφρη και σοβαρή, αστεία και συγκινητική, πάνω απ’ όλα όμως ειλικρινής και αληθινή.
Τιμήθηκε με ειδική μνεία στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα και με ειδική μνεία από τη Διεθνή Αμνηστία.
Στράτος Κερσανίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα kersanidis.wordpress.com