Το έργο ζωής του Χιροκάζου Κόρε-Έντα και ο αποχαιρετισμός του Ριούτσι Σακαμότο.
Δεν πέρασαν παρά μόνο μερικές ημέρες από όταν ήρθαμε αντιμέτωποι με το “Monster” του βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα Ιάπωνα σκηνοθέτη, Χιροκάζου Κόρε-Έντα. Μπορεί φέτος να μην επανέλαβε τον θρίαμβο του στις Κάννες, ωστόσο το “Τέρας” αποτελεί στα δικά μας μάτια την πιο πλήρη του δουλειά. Αρκέστηκε στο Βραβείο Σεναρίου πανάξια για τον Γιούρι Σακαμότο. Για μία ακόμα φορά ο ασυμβίβαστος δημιουργός επιλέγει να βάλει στο κέντρο της θεματικής προσέγγισης τον άνθρωπο. Δε συμβιβάζεται, ούτε οπισθοχωρεί. Κάνει σινεμά για να επικοινωνήσει κάτι που τον απασχολεί και δικαίως συγκαταλέγεται στους κορυφαίους ουμανιστές σκηνοθέτες σε παγκόσμια κλίμακα.
Μετά το “Τυχερό Αστέρι” που γυρίστηκε στη Νότιο Κορέα, επιστρέφει στην Ιαπωνία και καταπιάνεται με μία ιδιαιτέρως ευαίσθητη ιστορία που αναπτύσσεται σε πολλά στάδια με στόχο τη συμπλήρωση ενός αλλόκοτου παζλ διαδοχικών ανατροπών. Δύο μαθητές από μονογονεϊκές οικογένειες, μία μάνα, ένας πατέρας κι ένας καθηγητής. Μέσα από μία τριπλή αφήγηση διαφορετικών οπτικών γωνιών ο Κόρε-Έντα προσπαθεί να φωτίσει ένα μυστήριο και να μας αποκαλύψει αργά και βασανιστικά το πρόσωπο του τέρατος. Ο θεατής παρακολουθεί αποσβολωμένος τα κομμάτια της έμπνευσης να συμπληρώνονται και να αλλάζουν το νόημα και την ουσία των γεγονότων. Πρόκειται για ένα σεναριακό κομψοτέχνημα, λεπτοκεντημένο με έμφαση στη λεπτομέρεια.
Η ανάγκη της αποδοχής, η συντροφικότητα, η αναζήτηση της ελευθερίας στη φύση, η αθωότητα, η κυριαρχία των ενστίκτων κι από την άλλη πλευρά η μοναξιά στην κοινωνία των ενηλίκων, τα προβλήματα, η υποκρισία, οι ενοχές, οι τύχεις κι ένα αίσθημα εγκλωβισμού που κυριαρχεί. Το πρώτο μέρος της αφήγησης ξεγελάει ακόμα και τους πιο έμπειρους σινεφίλ με την τροπή που παίρνουν τα πεπραγμένα. Ο Μινάτο βασανίζεται και φαινομενικά η ευθύνη πέφτει στον νέο του καθηγητή. Ίσως ο πιο αδικημένος με βάση της εξέλιξη της πλοκής, αλλά ας μείνουμε εδώ, ώστε να ανακαλύψετε μόνοι αυτό το μαγικό σύμπαν που οικοδομείται.
Το περιβάλλον του σχολείου γίνεται ο κομβικός χώρος του ξετυλίγματος της πλοκής. Το bullying, η καταδίκη του, η “αρρώστια” ενός ευάλωτου μαθητή, η ανάγκη έκφρασης μέσα από την μουσική και την Τέχνη, η εκτόνωση κι ο μακρύς δρόμος προς τη λύτρωση της ψυχής. Κι αφού μιλήσαμε για μουσική δεν μπορούμε παρά να σημειώσουμε την τεράστια συμβολή του Ριουίτσι Σακαμότο. Ο Κόρε-Έντα κατάφερε να συνεργαστεί μαζί του, εκπληρώνοντας ένα όνειρο ζωής. Αυτός έμελλε να είναι κι αποχαιρετισμός του τεράστιου συνθέτη που λίγους μήνες μετά έφυγε από τη ζωή νικημένος μετά από μακρά μάχη από τον καρκίνο.
Ερμηνευτικά ξεχωρίζει η διευθύντρια της εκπαιδευτικής μονάδας Γιούκο Τανάτα. Σωπαίνει, μιλάει χαμηλότονα, χρησιμοποιεί τη γλώσσα του σώματος και προσπαθεί να αφουγκραστεί – ψυχανεμιστεί τι ακριβώς έχει συμβεί, ισορροπώντας πάνω στο δικό της προσωπικό δράμα που τη στοιχειώνει. Αναζητά κι η ίδια μία διαφυγή, μία πράξη που θα διώξει από το μυαλό της τις μαύρες σκέψεις. Στο πλευρό της ανατέλλει το άστρο του Σόγια Κουροκάβα. Ο νεαρός Μινάτο που θέλει να πει τόσα πολλά, αλλά δε νιώθει την ασφάλεια να το κάνει. Προοδευτικά όμως θα ανακαλύψει τον πολυπόθητο χώρο να ελιχθεί και να αποκαλύψει τη δική του αλήθεια.
Έχοντας παρακολουθήσει ολόκληρο το έργο του Ιάπωνα σκηνοθέτη στο πέρασμα του χρόνου εκτιμώ πως αυτή η σημαντική ταινία ξεπερνάει όσον αφορά το μεγαλείο του μηνύματός της και το “Shoplifters” που τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα. Πρόκειται για ένα ντελίριο εικόνων και ο κινηματογράφος είναι η τέχνη της εικόνας. Τις αφήνει αρκετές φορές να μιλούν από μόνες τους και να μας εξηγούν όσα οι ανήλικοι πρωταγωνιστές δεν μπορούσαν να εκφράσουν με τις λέξεις. Ο Κόρε-Έντα δίνει κοινωνικοψυχολογικές διαστάσεις στο έργο. Με την τελευταία σκηνή χαλιναγωγεί τα στοιχεία του θρίλερ που ξεπηδούν και ολοκληρώνει αφήνοντας ως επιμύθιο μία λέξη: ΑΓΑΠΗ.
Μίλτος Τόσκας
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα olafaq.gr