Κάτι παραπάνω από απλώς ‘βασισμένο σε αληθινή ιστορία’, το “Reality” θολώνει το όριο ντοκουμέντου και απεικόνισης (διερωτάται τι εστί reality,αν προτιμάτε) και με μεγάλη φιλοδοξία αναζητά την αλήθεια και τις ψυχολογικές διακυμάνσεις που βρίσκονται ανάμεσα σε λέξεις καταγεγραμμένες από την ίδια την Ιστορία. Το φιλμ αφηγείται με καθηλωτική λεπτομέρεια ένα απόγευμα καλοκαιριού του 2017, όταν δύο πράκτορες του FBI περιμένουν έξω από το σπίτι της την μεταφράστρια φαρσί της NSA, Ριάλιτι Γουίνερ (και ναι, αυτό είναι αδιανόητα το αληθινό της όνομα) με ένταλμα έρευνας στο σπίτι της. Ο λόγος; Η διαρροή μυστικών αρχείων που σχετίζονται με τη δράση της NSA, τα οποία φυσικά και δεν έπρεπε ποτέ να δουν το φως της μέρας.
Σταδιακά, η επίσκεψη των δύο πρακτόρων μετατρέπεται σε μια όλο και πιο ασφυκτική ανάκριση, καθώς κινούμαστε προς ένα προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα και καθώς, την ίδια στιγμή, η νεαρή Ριάλιτι αρχίζει να αφήνει πίσω της την αρχική της αφέλεια και να έρχεται σε συνειδητοποίηση της βαρύτητας της κατάστασης.
Η υπόθεση της Ριάλιτι Γουίνερ έχει από μόνη της τόσο ενδιαφέρον που οι περισσότεροι σκηνοθέτες και παραγωγοί θα τη μετέφεραν στο σινεμά με απολύτως συμβατικό τρόπο, αφήνοντας την ιστορία να κάνει όλη τη δουλειά. Η σκηνοθέτης Τίνα Σάτερ όμως, στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο, δημιουργεί κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον και φιλόδοξο: Μεταφέρει στο σινεμά ένα δικό της θεατρικό, βασισμένο με τη σειρά του στο transcript της ανάκρισης εκείνου του απογεύματος. Η ταινία διαρκεί όσο και η ανάκριση– ούτε μια λέξη δεν έχει προστεθεί ή αφαιρεθεί.
Αυτή η επιλογή μας οδηγεί σε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα: Κατά πόσο μπορεί η κινηματογραφική αποτύπωση ενός ντε φάκτο κειμένου, να έχει μια ουσιαστικά ματιά από πίσω της; Η απάντηση είναι πως φυσικά και μπορεί. Η Σάτερ θυμίζει εδώ Σόντερμπεργκ στις πιο αγωνιώδεις και κατακίτρινης χροιάς θρίλερ στιγμές του, σκηνοθετώντας την ανάκριση με μια αίσθηση κλιμακούμενης ασφυξίας. Οι γωνίες γίνονται όλο και πιο απότομες, ο αέρας στα κάδρα όλο και λιγότερος, η ερμηνεία της (πολύ καλής) Σίντνεϊ Σουίνι του “Euphoria” μετατοπίζεται από την ανάλαφρη αθωότητα στον κεκαλυμμένο πανικό.
Στη διάρκεια αυτής της διαδρομής η Σάτερ δείχνει κάποιες φορές έναν υπερβάλλοντα ζήλο: τα διαρκή εφέ με τα οποία αποδίδονται οι διάφορες διαγραφές στο κείμενο ή τα λογοκριμένα σημεία του, ελαφρώς αποσυντονίζουν και κάνουν πιο απλουστευτική την κατά τα άλλα συναρπαστική της προσέγγιση. Όμως είναι καθηλωτικός ο τρόπος με τον οποίο τόσο η Σάτερ όσο κι η Σουίνι αναζητούν προσωπικές ερμηνείες και διατυπώσεις ανάμεσα στα πεπραγμένα της ίδιας της Ιστορίας– το πώς πασχίζουν να σχηματίσουν μια ηθική και μια κοσμοθεωρία μέσα από ένα αθώο βλέμμα πάνω σε ανείπωτα αυταρχικές παραβάσεις κοινωνικού δικαίου. Στο είδος του, το “Reality” θα μνημονεύεται στο μέλλον ως κάτι το οπωσδήποτε ξεχωριστό.
Θοδωρής Δημητρόπουλος
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα news247.gr