Η ηλικιωμένη Μαντλέν προσλαμβάνει έναν οδηγό να τη μεταφέρει στην άλλη άκρη της πόλης. Είναι η μέρα που εγκαταλείπει το σπίτι της και την παλιά ζωή της για να μπει σε γηροκομείο, παρά τη θέληση της. Ο Σαρλς, που αναλαμβάνει την κούρσα αποκλειστικά για να αποκληρώσει τα άμεσα χρέη του, ακούει τις ιστορίες της αδιάφορα· δείχνει ξεμωραμένη ή με διάθεση φλυαρίας που εκείνον τον κουράζει. Τα στοιχεία της ιστορίας της είναι όμως τόσο καλά δεμένα που αν τελικά είναι αληθινή, ίσως αξίζει να της αφιερώσει τον χρόνο του. Φιλοσοφικό και ιστορικό ταξίδι μονογραφίας στο δρόμο [αλλά] και [σε] μια εξομολόγηση από αυτές που σε ωριμάζουν.
Στο «Ο Σοφέρ της κυρίας Μαντλέν», με τον Κριστιάν Καριον στο σκηνοθετικό τιμόνι, η Λιν Ρενώ και ο Ντάνυ Μπουν κάνουν τη διαδρομή μας ένα ευχάριστο ταξίδι στο αγκάλιασμα της τρίτης ηλικίας αλλά και του παρελθόντος, με όρους «Ο Σοφέρ της Κυρίας Ντέιζυ», αλά γαλλικά. Τελικά είναι μια τρυφερή ταινία για την τρίτη ηλικία και την εξομολογητική διάθεση που σου αποκαλύπτει τον άνθρωπο πίσω από τα σημάδια του χρόνου.
Συναντήσαμε τον σκηνοθέτη της ταινίας και μιλήσαμε για τη δυσκολία της επικοινωνίας, την απώλεια, την τρίτη ηλικία, τον κομβικό ρόλο του ταξιτζή, την ενδοοικογενειακή βία και πολλά άλλα.
-Σε μία εποχή που η επικοινωνία μεταξύ αγνώστων είναι σχεδόν αδύνατη, ιδιαίτερα μέσα σε ένα ταξί που αναλαμβάνει περιορισμένες χρονικά αποστάσεις, πώς επιλέξατε να εστιάσετε σε χαρακτήρες που αποτελούν εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα;
-Αυτό που μου άρεσε εξαρχής είναι πως σε ένα ταξί πρέπει να επικοινωνήσεις με τον πελάτη. Δεν έχεις άλλη επιλογή. Όταν μιλάω με οδηγούς ταξί στο Παρίσι μου αφηγούνται πολλά περιστατικά. Τις περισσότερες φορές μου λένε πως αερολογούν σχεδόν για είκοσι λεπτά που περνάνε μαζί, και μετά τελειώνει η κούρσα. Κάποιες φορές λοιπόν μπορείς να μιλήσεις, έστω και για λίγο, με έναν τελείως άγνωστο. Είκοσι λεπτά μετά είναι μη γενόμενο. Μπορείς να το πεις και σύντομη εξομολόγηση. Μου αρέσει που ο οδηγός της ταινίας μου δεν θέλει να ακούσει. Τον κάνει όμως σταδιακά να ακούσει την ιστορία της. Αρχικά, όπως και οι θεατές, δεν γνωρίζει τίποτα για εκείνη. Όταν μαθαίνει σταδιακά τί έχει ζήσει, όλοι μπορούμε με ενσυναίσθηση να την παρακολουθήσουμε, γιατί μας έχει κερδίσει.
-Η ταινία σας μιλάει για την απώλεια και την ανάγκη να επικοινωνούμε με τους μεγαλύτερους μας όταν μας έχουν ανάγκη.
-Έχασα τη μητέρα μου δύο χρόνια πριν ξεκινήσω τα γυρίσματα της ταινίας. Η Λιν Ρενώ ανέλαβε τον ρόλο της καινούριας μου μητέρας. Κάθε σκηνοθέτης χρησιμοποιεί τον κινηματογράφο για να πει μια δική του ιστορία. Επίσης, το κάνουμε με την καρδιά μας. Όλη η θλίψη μου, ο,τι αισθανόμουν για τον χαμό της μητέρας μου, αλλά και για όλους τους άλλους ανθρώπους, βρισκόταν ήδη μέσα στην ταινία μου αλλά και στο αναθεματισμένο ταξί. Δεν μας παίρνει να μη λέμε την αλήθεια μας με τέτοιες ιστορίες. Προσπαθώ να κάνω το καλύτερο για να αφηγηθώ μια ιστορία, και πιο συγκεκριμένα αυτό έγινε δύο ταινίες σε μία: Η πρώτη μέσα στο ταξί και οι αναμνήσεις. Μπορεί να μην είναι στο ίδιο το γύρισμα αυτή η αλλαγή αλλά στο τέλος φαίνεται. Για αυτό επιμένω στο να βλέπουν την ταινία μου με πραγματικό κοινό. Το ξέρεις. Το κοινό λέει μόνο την αλήθεια. Δεν θέλω να πω ότι αντιπαθώ τους δημοσιογράφους, απλά το κοινό “σου μιλά” στον κινηματογράφο. Εκεί μόνο καταλαβαίνεις την απήχηση που μπορεί να έχει η ταινία σου.
-Η ταινία σας αναφέρεται στο θέμα της ενδοοικογενειακής βίας σε μία χρονική περίοδο που ήταν ταμπού. Θα μπορούσε αυτή η θεματική ένθεση να μας «βγάζει» από τη ροή της ιστορίας, όμως τελικά προσθέτει κάτι στην αφήγηση.
-Σας ευχαριστώ για το κομπλιμέντο. Αρχικά να πω ότι το σενάριο προϋπήρχε. Δεν το έγραψα προσωπικά. Αμέσως το αποδέχτηκα και ήταν η πρώτη φορά που το έκανα σε σενάριο που δεν είχα γράψει. Ζήτησα κάποιες αλλαγές στον σεναριογράφο αλλά όλα τα στοιχεία ήταν ήδη στο χαρτί, ιδιαίτερα αυτό το στοιχείο: Η ενδοοικογενειακή βία τη δεκαετία του ‘50. Σήμερα είναι υποχρέωση μας να μιλάμε για αυτά τα θέματα. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τους λόγους. Υπολογίζουμε τα περιστατικά βίας στη Γαλλία, μελετάμε πλέον τις γυναικοκτονίες ως ειδική κατηγορία. Τη δεκαετία του ‘50 ήταν κοινό μυστικό. Ήθελα να απεικονίσω πως γίνονταν τα πράγματα τότε. Η ζωή της Μαντλέν άλλαξε λόγω αυτών. Αυτή την ιστορία θέλει να επικοινωνήσει στον οδηγό της. «Μπορεί να φυλακίστηκα. Μου συνέβη κάτι τραγικό. Είμαι ακόμα ζωντανή και δυνατή». Η προσωπική της ζωή γίνεται ένα καλό μάθημα για όλους μας. Κάθε δυσκολία της ζωής της, άφησε ένα θετικό αποτύπωμα σε εκείνη και τις ζωές των άλλων.
-Η Λιν λέει στην ταινία μια ατάκα: «Κάθε φορά που χαμογελώ, αισθάνομαι νεότερη». Ποια πράγματα μας δίνουν ζωή και μας κάνουν νεότερους;
-Το να πηγαίνουμε στον κινηματογράφο. Αυτό μας κάνει νεότερους.
-Ποιά ταινία έχει αλλάξει τη ζωή σας;
-Δεν είναι μόνο μία. Η πλήρης φιλμογραφία του Χίτσκοκ άλλαξε τη ζωή μου. Οι γονείς μου ήταν αγρότες και για αυτό στο χωριό που μεγάλωσα, το να πηγαίνεις κινηματογράφο ήταν από μόνο του μια περιπέτεια. Τους άρεσε να με πηγαίνουν στο σινεμά. Μερικές φορές ανακάλυπτα και ταινίες που δεν καταλάβαινα γιατί ήμουν ακόμα πολύ νέος. Θυμάμαι όμως τις ταινίες του Τζον Φορντ, ιδιαίτερα το “Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Liberty Valance”. Αυτή η ταινία πραγματικά άλλαξε τη ζωή μου.
-Είστε ο σκηνοθέτης της ταινίας «Καλά Χριστούγεννα», μια ταινία που επαναπροσδιορίζει τη σημασία των Χριστουγέννων μέσα από το μήνυμα ειρήνης και αγάπης. Τί σας ακολουθεί από αυτήν την ταινία;
-Το “Καλά Χριστούγεννα” άλλαξε τη ζωή μου. Μου πήρε δέκα χρόνια για να την ολοκληρώσω. Ήταν μια “απαγορευμένη”, ιδιαίτερα στη Γαλλία, ιστορία. Ο Γαλλικός στρατός εναντιώθηκε στην ιδέα της ταινίας και μας απαγόρεψε να τη γυρίσουμε εδώ, σε γαλλικό έδαφος. Πήγαμε στη Ρουμανία για να γυρίσουμε μια ταινία για τα γαλλικά πεδία μαχών. Ήταν παλαβό! Στο τέλος όμως, νίκησε ο κινηματογράφος. Λόγω της επιτυχίας της ταινίας στις Κάννες, στα Όσκαρ, στις Χρυσές Σφαίρες και όλα τα βραβεία, όλοι οι Γάλλοι έμαθαν επιτέλους για τη γαλλική ανακωχή. Κάποια στιγμή γύρισε το παιδί μου από το σχολείο και μου είπε: «Ήξερες τη γαλλική Ανακωχή;». Και είπα: «ναι, τη γνωρίζω».
Η συνέντευξη δόθηκε στον Αλέξανδρο Ρωμανό Λιζάρδο
και δημοσιοεύτηκε στον ιστοσελίδα ertnews.gr