Μενού

ΠΑΡΙΣΙ, 13ο ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ - Γιάννης Φραγκούλης

Ένας άντρας και δύο γυναίκες, μία τρίτη γυναίκα, στη συνέχεια, είναι ο πυρήνας αυτού του ερωτικού πολύπλοκου δεσμού στην ταινία «Παρίσι 13ο διαμέρισμα». Ο Jacques Audiard σκηνοθετεί με ακρίβεια μία ιστορία που μας μιλά για τον έρωτα και τους τρόπους που αυτός εκφράζεται. Ο θεατής μέχρι τέλος παρακολουθεί τη δράση και, όταν η ταινία τελειώνει, συνθέτει το παζλ. Μία φιλμική εικόνα που δεν της λείπει τίποτε.

ΣΥΝΟΨΗ
«Παρίσι, 13ο διαμέρισμα». Η Εμιλί γνωρίζει τον Καμίγ. Στον Καμίγ αρέσει η Νορά, στη συνέχεια. Αυτή συναντά την Αμπέρ. Τρία κορίτσια και ένα αγόρι. Είναι φίλοι, κάποιες φορές εραστές, συχνά και τα δύο. Τέσσερις νέοι επαναπροσδιορίζουν τι είναι ο έρωτας σήμερα, πως αυτός εκφράζεται. Τελικά τι σημαίνει ο έρωτας και τι αφήνει σα χνάρι.

1506 1

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ
Ο Καμίγ και η Εμιλί πρόκειται να μοιραστούν το διαμέρισμα όπου ζει η δεύτερη. Μπαίνουν οι κανόνες συγκατοίκησης που πολύ γρήγορα τις αγνοούν. Κάνουν έρωτα με έναν τρόπο «περίεργο». Είναι ερωτευμένοι ή απλά θέλουν να περάσουν καλά; Ένα ερώτημα στο οποίο δεν μπορεί να απαντήσει κανείς εύκολα. Το τέλος της ταινίας θα μας το πει.

Το θέμα δεν είναι να μάθουμε το γιατί, αλλά να δούμε και, πολύ περισσότερο, να βιώσουμε το πώς. Αυτό θέλει να μας προσφέρει ο Jacques Audiard και το καταφέρνει με πολύ γοητευτικό τρόπο. Η αφήγησή του εξελίσσεται με απλό τρόπο, χωρίς εξάρσεις. Δεν ξαφνιάζει το θεατή, προσπαθεί και τα καταφέρνει να το βάλει σε μία βιωματική διαδικασία. Το ερώτημα που παραμένει μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: «Τι είναι ο έρωτας;». Μία απάντηση που δε θα δώσει ο σκηνοθέτης, αλλά ο θεατής, με το δικό του τρόπο.

Ας πάμε λίγο πίσω, στις αφηγήσεις περί έρωτος στον παλιό γαλλικό αφηγηματικό κόσμο. Εκεί θα δούμε ότι αυτό που ενδιαφέρει είναι η περιγραφή της ατμόσφαιρας. Οι δεσμοί που συνδέουν τους χαρακτήρες και φτιάχνουν έναν αφηγηματικό κόσμο που μοιάζει λίγο ή πολύ με αυτόν που ζούμε. Η τέχνη είναι η μετάφραση της πραγματικότητας, όριζε η Julia Kristeva. Φαίνεται ότι ο γαλλικός κινηματογράφος, την περίοδο του Νέου Κύματος, ακολούθησε τις λακανικές θεωρίες περί ανάλυσης των χαρακτήρων. Προσπάθησε να πετύχει μία κάποια ταύτιση, σύμφωνα με την μπρεχτική θεωρία.

1506 3

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΕΡΩΤΑΣ;
Ο Jacques Audiard προσπαθεί εδώ να κάνει κάτι παρόμοιο. Αφήνει τη δράση κατά μέρος. Αναλύει τους χαρακτήρες του, ορίζει τους δεσμούς τους. Φτιάχνει έναν κόσμο περίπλοκο αλλά και παρόμοιο με αυτόν που ζούμε. Μας καλεί να το δούμε προσεχτικά και να μπούμε, νοητά, μέσα σε αυτό. Δημιουργεί ανατροπές για να μη χάσει το ενδιαφέρον ο θεατής και να διαβάσει το φιλμικό κείμενο.

Οι ερωτικές σκηνές τολμούν να δείξουν την ωμή πραγματικότητα, χωρίς να προκαλούν. Ακόμα, κάποιες σκηνές που μοιάζουν ασύνδετες, στην πορεία της αφήγησης δένουν και στέκονται στον αφηγηματικό σύνολο της ταινίας. Έχουμε τέσσερα άτομα που δυνητικά θα μπορούσαν να κάνουν δεσμό μεταξύ τους. Τι σημαίνει όμως κάνω έναν ερωτικό δεσμό; Πολύ περισσότερο, σε αυτόν που βρίσκονται τα στοιχεία της ταυτότητάς μου; Αυτά τα δύο ερωτήματα είναι ο πυρήνας της ταινίας.

Ο Jacques Audiard κρατά αποστάσεις από τον Eric Romher. Δε μένει σε μία περιγραφή και στην ανάδειξη της πραγματικότητας, κατά κάποιο τρόπο. Θέλει να δείξει το πώς ζει και δραστηριοποιείται σήμερα ο άνθρωπος, χωρίς αυτή η περιγραφή να γίνει προφανής. Μικρά αφηγηματικά μέρη, το ένα δίπλα στο άλλο, δημιουργούν μία κάποια προσομοίωση της ζωής. Περιγράφεται η βία στις συμπεριφορές και αυτή στις ερωτικές σχέσεις με τρόπο απλό. Μέσα σε αυτή την απλότητα υπάρχει η γοητεία. Στο τέλος όταν στερεώνουν οι ερωτικοί δεσμοί όλα «τακτοποιούνται». Αυτό γίνεται για να μας βάλει μέσα στο πραγματικό και να απαντήσει στα δύο προαναφερθέντα ερωτήματα. Όχι για να δώσει μία λύση, μία κάθαρση.

1506 4

ΓΟΗΤΕΙΑ
Δε λειτουργεί αριστοτελικά, αλλά δείχνει το τοπίο και μας αφήνει να προβληματιστούμε, ακολουθώντας τη θεωρία του Βιτγκενστάιν. Εκεί η ταινία γοητεύει στον υπέρτατο βαθμό. Μας αφήνει να δομήσουμε το δικό μας κόσμο, παίρνοντας στοιχεία από την ταινία και από το ασυνείδητό μας. Ο Jacques Audiard είναι δημιουργός (auteur), στην κυριολεξία του όρου. Το αποδεικνύει και σε αυτή την ταινία.

Γιάννης Φραγκούλης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα filmandtheater.gr

Smart Search Module