Μενού

ΝΙΤΡΑΜ - Γιώργος Ξανθάκης

Η φαινομενική νηνεμία πριν την καταιγίδα

ΣΥΝΟΨΗ
Στο νησί της Τασμανίας ένας 20χρονος, με το παρατσούκλι Nitram,(Caleb Landry-Jones) ζει ακόμα με τους γονείς του(Judy Davis και Anthony LaPaglia) , έχει χαμηλό δείκτη νοημοσύνης ,εμμονή με τα πυροτεχνήματα και αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Εξουθενωμένος από την ψυχολογική βία της μητέρας του, προσπαθεί να κερδίσει χρήματα κουρεύοντας το γρασίδι των γειτόνων. Κατά τύχη, γίνεται φίλος με την εκκεντρική και μοναχική πενηντάχρονη εκατομμυριούχο Helen (Essie Davis), που ζει περιτριγυρισμένη από μια αγέλη σκυλιών και γατιών στο παραμελημένο σπίτι της, στο οποίο μετακομίζει προς έκπληξη των γονιών του. Η Helen εκπληρώνει όλες τις επιθυμίες του Nitram αγοράζοντας του αυτοκίνητα, ρούχα, και ό,τι άλλο της ζητήσει. Ωστόσο όταν η Helen πεθαίνει σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, αφήνοντας του τα πάντα ,αυτός καταρρέει εξαιτίας και του θανάτου του πατέρα του, ενός άντρα σε κατάθλιψη που δεν μπόρεσε να αγοράσει το σπίτι των ονείρων του ,κοντά στον ωκεανό. Στη συνέχεια, ο Nitram αρχίζει να μαζεύει όπλα και να εξασκείται εντατικά στη σκοποβολή. Η μοναξιά και ο θυμός του μεγαλώνουν και αρχίζει η σπειροειδής του κατάδυση σε έναν εφιάλτη που κορυφώνεται με μηδενιστικές και αποτρόπαιες πράξεις.

1482 3

ΑΝΑΛΥΣΗ
Στο «Nitram» ο Αυστραλός σκηνοθέτης Justin Kurzel ανατέμνει ένα τραύμα που δεν έχει ακόμη επουλωθεί στην Αυστραλία: τη σφαγή που συνέβη στα τέλη Απριλίου 1996 στην Τασμανία, όπου ο νεαρός Martin Bryant δολοφόνησε εν ψυχρώ 35 άτομα, τραυματίζοντας άλλους 23.

Ξεκινώντας με μια πραγματική τηλεοπτική εκπομπή του 1979, η οποία δείχνει τον μικρό Martin να νοσηλεύεται για έγκαυμα, η ταινία, προχωρά στα μέσα της δεκαετίας του ’90, με αφηγηματική συσσώρευση: διάλογοι, οικογενειακές σκηνές, εντάσεις, απογοητεύσεις, μικρές χαρές, ντροπιαστικές στιγμές, δάκρυα, οι εκρήξεις πόνου και οργής του Νitram (για τον θάνατο της Helen, για την αυτοκτονία του πατέρα του, για την άρνηση της μητέρας του να τον καλωσορίσει στην κηδεία) δίνουν έναν απολογισμό της υπαρξιακής και ψυχικής διαταραχής του πρωταγωνιστή (που διαγνώστηκε με σύνδρομο Άσπεργκερ στη φυλακή).

Ο Kurzel αφήνει τη σφαγή εκτός οθόνης για να επικεντρωθεί στη γένεσή της: το εύθραυστο μυαλό του πρωταγωνιστή – το όνομα του οποίου δεν αναφέρεται ποτέ – βρίσκει μια διέξοδο στην καταστροφή του κόσμου των άλλων, αφού ο εσωτερικός του κόσμος υποφέρει συνεχώς. Απεικονίζει τον πόνο του νεαρού άνδρα, τις απώλειές του, την έλλειψη σκοπού, τη γελοιοποίηση και την περιφρόνηση του από το σύνολο της κοινότητας. Είναι μια βαθιά τραυματική ταινία, ένα ρέκβιεμ σε μια κοινωνία εκφοβισμού και κακομεταχείρισης του ‘’άλλου’’ και του ‘’διαφορετικού’’, μια σφοδρή κριτική των συνεπειών του εκφοβισμού και της κοροϊδίας όσων θεωρούνται αδύναμοι.

1482 1

Το σενάριο του Αυστραλού συγγραφέα Shaun Grant ,ανιχνεύει την τροχιά της αποτυχημένης προσπάθειας του Nitram να κοινωνικοποιηθεί, τη δυσαρέσκεια που προκύπτει από αυτή την αποτυχία και την προβολή και εκτέλεση μιας βίαιης και παράλογης εκδίκησης, μιας σφαγής που φυσικά δεν θα γίνει κατανοητή από μια κοινωνία που ποτέ δεν βλέπει τους ανθρώπους ως κοινωνικά υποκείμενα μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, που αρνείται να δει έστω και την παραμικρή αναλαμπή αλήθειας που έρχεται σε αντίθεση με τις επιταγές της.

Κάθε μικρή σκηνή της ταινίας χαράζει τον δρόμο της προς το τέλος, παρουσιάζοντας καταστάσεις που μπορεί να φαίνονται ασήμαντες με την πρώτη ματιά, αλλά που δημιουργούν την απόρριψη στην ψυχή του Nitram. Το αίσθημα του να είσαι έξω από τις κοινωνικές νόρμες είναι η βάση αυτού του έργου που επιδιώκει τη συζήτηση και τον προβληματισμό σχετικά με την ανάγκη να τεθεί τέρμα στις κοινωνικές διακρίσεις και τη μαζική πώληση όπλων.

Η ερμηνεία του Caleb Landry Jones είναι εξαιρετική και χειρίζεται πολύ καλά τα κοντινά πλάνα με ένα χαμένο βλέμμα και μια έκφραση αποπροσανατολισμού, ισορροπώντας στη λεπτή γραμμή ανάμεσα στο θύμα και στον θύτη ,ανάμεσα στον ψυχολογικά αγανακτισμένο νεαρό άνδρα και στον αιμοδιψή και βάναυσο μακελάρη.

Το «Nitram» είναι μια υπνωτιστικά ανησυχητική ταινία που ζητά από τους θεατές να αντιμετωπίσουν μια τρομερά ζοφερή στιγμή στην αυστραλιανή ιστορία , αλλά τους ανταμείβει με μια συναρπαστική, υποδειγματικά ερμηνευμένη μελέτη χαρακτήρων. Παράλληλα προωθεί τη συζήτηση σχετικά με την αγριότητα της ανθρώπινης φύσης χωρίς να δίνει εύκολες απαντήσεις ή εξηγήσεις για την αδιανόητη τραγωδία .Τέλος μας προειδοποιεί ότι είναι πιθανό να κυκλοφορούν γύρω μας βαθιά πληγωμένοι ,καταπιεσμένοι άνθρωποι-κινητές βόμβες που μπορούν να εκραγούν ανά πάσα στιγμή .

Γιώργος Ξανθάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα fermouart.gr

Smart Search Module