Γούντι Άλεν: «Αγαπώ τις πόλεις όπως οι σκηνοθέτες αγαπούν τις πρωταγωνίστριές τους»

Ο Γούντι Άλεν μιλάει για την ταινία του και το ρόλο της τύχης

Παρά την προσπάθεια ορισμένων να δημιουργήσουν πρόβλημα με την παρουσία του στο πρόσφατο φεστιβάλ της Βενετίας, εξαιτίας των κατηγοριών για υποτιθέμενη σεξουαλική κακοποίηση, ιδιαίτερα θερμή ήταν η υποδοχή του Γούντι Άλεν από τους δημοσιογράφους στη συνέντευξη τύπου που μας έδωσε έδωσε μετά την προβολή της ταινίας του, «Τα γυρίσματα της τύχης» στο εκτός διαγωνισμού τμήμα της 80ης Μόστρας του Κινηματογράφου και που αρχίζει να προβάλλεται στις αίθουσες. Μια ιστορία που ξεκινά ανάλαφρα για να μας οδηγήσει στο έγκλημα και να μετατραπεί σε θρίλερ.

Αν και κάπως κουρασμένος, χωρίς όμως να έχει χάσει την σπιρτάδα και το χιούμορ, ο 87χρονος Γούντι Άλεν απάντησε με προθυμία στις διάφορες ερωτήσεις μας στη διάρκεια της συνέντευξης που έδωσε του φεστιβάλ τη Βενετίας.

• Πώς ξεκίνησε μια τέτοια ιστορία με δυο Αμερικανούς στο Παρίσι και μάλιστα σας έκανε να χρησιμοποιήσετε τη γαλλική γλώσσα;
  Σκέφτηκα πως θα ήταν δυο Αμερικανοί που ζουν στο Παρίσι. Κι ύστερα είπα: «το μεγαλύτερο μέρος του καστ θα είναι Γάλλοι. Γιατί τότε να μην γυρίσω την ταινία στα γαλλικά;» Μου δόθηκε η ευκαιρία να ζήσω στο Παρίσι μερικούς μήνες και το καστ μου ήταν πραγματικά θαυμάσιοι άνθρωποι. Μπορείς να ξεχωρίσεις την καλή από την κακή ερμηνεία. Αν δεις, για παράδειγμα, μια ιαπωνική ταινία, μπορείς να καταλάβεις ποιος παίζει καλά και ποιος κακά, και το ίδιο συμβαίνει και με οποιαδήποτε άλλη γλώσσα. Γι αυτό θα έλεγα πως δεν είναι και τόσο περίπλοκο. Οι ηθοποιοί διάβασαν αρχικά το σενάριο. Δεν ήταν δύσκολο. Ήξεραν τι να κάνουν. Έχουν κοινή λογική. Καταλαβαίνεις από το παίξιμο τους αν είναι θυμωμένοι…καταλαβαίνεις πώς αισθάνονται και πώς εκφράζονται. Κάπου-κάπου μπορούσα να επέμβω και να τους πω τα λέτε πολύ γρήγορα ή πολύ αργά. Αφήνω τους ηθοποιούς να μιλάνε όπως αισθάνονται. Ορισμένες φορές δεν χρειάζεται να ακολουθούν πιστά το σενάριο φτάνει να είναι στο πνεύμα του. Αν είναι να πει στο κορίτσι ότι πάντα την αγαπούσε, δεν χρειάζεται να πει τις δικές μου λέξεις , φτάνει εσείς, το κοινό, να τον πιστεύετε. Συχνά οι ηθοποιοί αισθάνονται πιο άνετοι με τα δικά τους λόγια, με τον τρόπο που αισθάνονται όχι με αυτά που έχω γράψει.

• Και τι έχετε να πείτε για το γρήγορο ρυθμό που χρησιμοποιείτε;
  Ναι, όταν γυρίζω κωμωδίες ο ρυθμός είναι πολύ γρήγορος, πρέπει να είναι, είναι σαν τις κωμωδίες του Πρέστον Στέρτζες, αλλά όταν γυρίζω ταινίες που δεν είναι κωμωδίες τότε, σίγουρα ο ρυθμός πρέπει να είναι γρήγορος, αλλά όχι τόσο…ο Τριφό για παράδειγμα έχει ένα πιο άνετο ρυθμό αλλά άγω  προτιμώ τον γρήγορο γιατί έχω επηρεαστεί από τις κωμωδίες μου. 

• Το σενάριο πώς το γράφετε; Είναι δύσκολο για σας;
  Πρέπει από την αρχή να ξέρεις προς τα πού πας. Γιατί μπορεί να γράψεις πενήντα πολύ ωραίες σελίδες, κι αυτό συμβαίνει με νέους σεναριογράφους, και μετά σου τελειώνουν οι ιδέες, γι’ αυτό πρέπει να ξέρεις προς τα πού πηγαίνεις στο φινάλε. Έτσι, δεν άρχισα να γράφω αυτο το σενάριο πριν σιγουρευτώ τι θα γινόταν στο τέλος. Χρόνια πριν, όταν έγραφα «Το πορφυρό ρόδο του Καϊρου», ξαφνικά με τέλειωσαν οι ιδέες και το έβαλα στην άκρη, και μετά από καιρό, σκέφτηκα πως όταν ο ηθοποιός που βγαίνει από την οθόνη και συναντά τον άλλο ηθοποιό, έπρεπε να γνωρίζει πού πάει. Κι όταν αποφάσισα πού πάει, τότε το φιλμ ήταν έτοιμο, μπορούσε να γυριστεί. Αλλά υπάρχουν και πράγματα που παρουσιάζονται ενώ γράφεις και ετοιμάζεσαι για το γύρισμα, όπως οι χώροι που έχεις βρει, και που λες ότι εδώ είναι καλύτερα να χρησιμοποιήσω κάτι που ίσως το έγραψα για να διεξαχθεί μέσα σε ένα εστιατόριο αλλά εδώ ταιριάζει καλύτερα, ή αν διασχίζουν μια γέφυρα, κι εκεί θα ήταν πιο όμορφα.

•  Γιατί επιλέγετε τόσο συχνά το Παρίσι;
  Αγαπώ τις πόλεις όπως οι σκηνοθέτες αγαπούν τις πρωταγωνίστριές τους. Απλά αγαπώ τις πόλεις και ρωμαντικοποιούσα τη Νέα Υόρκη για χρόνια. Αν δεις τη Νέα Υόρκη όπως την παρουσιάζουν ο Σπάικ Λι ή ο Μάρτιν Σκορσέζε, η δική μου είναι πολύ διαφορετική από τη δική τους. Το ίδιο και στο Παρίσι, βλέπω το Παρίσι πολύ ρομαντικοποιημένο. Κι αυτό βοηθά γιατί φτιάχνεις μια ιστορία με φόνους, ο λόγος που αγαπά κανείς τόσο πολύ τις ταινίες του Χίτσκοκ είναι γιατί υπάρχει σ’ αυτές μια ελαφρότητα, μια ρομαντική αίσθηση. Δεν είναι ζοφερές και άσχημες, όπου παρακολουθείς να δολοφονούνται άνθρωποι. Σε μια ταινία όπως το «Shadow of a Doubt» (ελληνικός τίτλος: «Το χέρι που σκοτώνει»), δεν βλέπεις τίποτα, και, παρόλα αυτά, ολοκληρη η ταινία, από την αρχή ως το τέλος, είναι συναρπαστική. Γι’ αυτό, εκείνο που με ενδιέφερε ήταν να δείξω το Παρίσι και παριζιάνικους χαρακτήρες με χαριτωμένο τρόπο και να την κάνω να είναι μια ταινία με φόνους.  

• Πού βρίσκετε όλη αυτή την ενέργεια;
  Δεν χρειάζεσαι όση ενέργεια πιστεύεις πως χρειάζεσαι. Δυσκολη δουλειά είναι για κάποιον που οδηγεί αυτοκίνητο ή φτιάχνει το δρόμο , ή ένα δάσκαλο που κάθε μέρα αντιμετωπίζει τους  μαθητές του. Η σόου μπίζνες δεν είναι τόσο δύσκολη. Δεν χρειάζεσαι τόση ενέργεια. Σου φέρνουν τον καφέ σου το πρωί, τους λες τι να κάνουν, επεμβαίνεις κάθε τόσο και τους λες κάνε το ξανά, τους λες αυτό ήταν τέλειο, λες ευχαριστώ, δεν κουράζεσαι. Πάντα ήμουν τεμπέλης. Ο Σπίλμπεργκ κάθεται μέχρι αργά το βράδυ να σκεφτεί και να γράψει τα ειδικά εφέ του και τα πολλά κυνηγητά. Εγώ στις 6 η ώρα θέλω να τελειώνω και να πάω στο σπίτι μου. Δεν ενδιαφέρομαι αν η τελευταία λήψη δεν ήταν πολύ καλή. Για μένα ήταν αρκετά καλή. Πάω σπίτι μου, δειπνώ και παρακολουθώ στην τηλεόραση το μπάσκετ. Για να γράψεις το σενάριο χρειάζεσαι μερικές βδομάδες, το γύρισμα κρατάει το πολύ δυο μήνες, και άλλους δυο μήνες το μοντάζ και η ταινία είναι έτοιμη. Μετά έχεις και αρκετό χρόνο να ξεκουραστείς.  

• Θα ξαναγυρίζατε μια ταινία στη Νέα Υόρκη;
  Αν κάποιος ξαφνικά παρουσιαστεί και μου πει: «Θα χρηματοδοτήσουμε την ταινία σου στη Νέα Υόρκη» και δεχτεί όλους τους περιορισμούς μου, αν κάποιος τρελός συμφωνήσει με αυτά, τότε θα γυρίσω την ταινία στη Νέα Υόρκη. Έχω πολλές ιδέες για ταινίες που θα έμπαινα στον πειρασμό να το κάνω, αν η χρηματοδότηση ήταν εύκολη. Αλλά δεν ξέρω αν έχω την ίδια όρεξη να βγω και να ξοδέψω αρκετό χρόνο για να μαζέψω τα απαιτούμενα χρήματα.Αισθάνεστε πως στην Ευρώπη σας αγαπούν και σας εκτιμούν περισσότερο από την Αμερική;
  Πρέπει να πω πως μου έδειξαν αρκετή αγάπη και στην Αμερική για πολλά χρόνια, παράβλεπαν τα λάθη που έκανα στις πρώτες ταινίες μου και έγραφαν καλά λόγια για μένα. Και είχα ένα πολύ καλό αμερικανικό κοινό αλλά στην Ευρώπη από την αρχή με υποστήριξαν πολύ, από την πρώτη κιόλας ταινία μου. Στη Γαλλία, την Ιταλία, σε όλη την Ευρώπη, με αντιμετώπιζαν σαν να ήμουν ένας από αυτούς, σαν να γύριζα ευρωπαϊκή ταινία, και ενώ τα χρόνια περνούσαν και αν τύχαινε να κάνω μια ταινία που δεν άρεσε ιδιαίτερα στην Αμερική, στις ευρωπαϊκές χώρες βρίσκανε και επαινούσαν τα καλά σημεία. Έψαχναν τα καλά σημεία και τα εύρισκαν. Στην Ευρώπη αισθανόμουν πως υπήρχε μια αγάπη που έβγαινε απευθείας από την καρδιά. Και με ρωτούσαν πώς συμβαίνει αυτό. Αυτό που μπορώ να φανταστώ είναι πως αγαπούσα τόσο πολύ τις ευρωπαϊκές ταινίες και τις έβλεπα τόσο συχνά που είχαν γίνει ένα με το αίμα μου, όπως στον μουσικό, πάρτε για παράδειγμα τον Τσάρλι Πάρκερ, όταν παίζει τζαζ αυτό βγαίνει από μέσα του, το ζει. Το άλλο που μπορώ να προσθέσω είναι πως οι ταινίες μου κερδίζουν στη μετάφραση. Όταν τις μεταφράζουν στη Ρώμη ή στο Παρίσι φαίνεται να κερδίζουν με τη διαφορετική γλώσσα. 

• Πιστεύετε πως κάποιοι άνθρωποι είναι πιο τυχεροί από τους άλλους;
  Ναι. Αλλά το πιο σημαντικό είναι η υγεία σου. Γιατί αν δεν είσαι υγιής αυτο δεν βοηθά. Και το δεύτερο πιο σημαντικό είναι η γνώση. Και το τρίτο πιο σημαντικό είναι το χρήμα. Είναι σημαντικό στη ζωή σου να έχεις αρκετά χρήματα, δεν χρειάζεται να είσαι πλούσιος, ωραία είναι να έχεις, αλλά πρέπει να έχεις αρκετά για να μπορείς να επιβιώνεις στον κόσμο. Είναι ωραίο να έχεις αρκετά λεφτά για να μπορείς να πηγαίνεις σε ένα ωραίο εστιατόριο, να έχεις ένα σπίτι στην παραλία, έχεις περισσότερες επιλογές. Ένα παιδί που γεννιέται σε μια οικογένεια που δεν έχει αρκετά χρήματα, και δεν έχει πολλές επιλογές, δεν είναι τόσο τυχερός όσο ένα παιδί από μια οικογένεια που έχει αρκετά λεφτά, και του δίνονται πολλές επιλογές, να πάει σε καλύτερο σχολείο, να κάνει ωραίες διακοπές και να ζησει μια πιο άνετη ζωή. Αλλά ένα παιδί που γεννιέται σε μια οικογένεια που έχει λεφτά, αλλά η υγεία του δεν είναι καλή και είναι ηλίθιος και η οικογένειά του είναι κακή, τα πράγματα αλλάζουν…

• Η ταινία σας μιλάει για την τύχη. Θα λέγατε πως η τύχη έπαιξε ρόλο και στη ζωή σας;
  «Είχα δυο γονείς που με αγαπούσαν και καλούς φίλους. Έχω μια θαυμάσια σύζυγο και ένα θαυμάσιο γάμο και δυο παιδιά. Σε μερικούς μήνες θα γίνω 88 χρονών. Δεν πήγα ποτέ σε νοσοκομείο, δεν μου έχει συμβεί ποτέ κάτι τρομερό. Όταν άρχισα να γυρίζω ταινίες οι άνθρωποι επέλεγαν να τονίζουν όλα όσα έκανα καλά… ήταν πολύ γενναιόδωροι. Δεν είχα παρά καλή τύχη κι ελπίζω να κρατήσει. Ακόμη είναι πολύ νωρίς σήμερα το απόγευμα», συμπληρωσε χιουμοριστικά.

Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr