Ο ακαδημαϊσμός και η εγκεφαλική προσέγγιση μπορεί να επιδρούν εις βάρος του, ωστόσο το δεύτερο τρισδιάστατο ντοκιμαντέρ του Βέντερς δεν παύει να προξενεί θαυμασμό με τις θηριώδεις εικόνες του.
Ρηξικέλευθος, αλλά και αμφιλεγόμενος, ο βετεράνος καλλιτέχνης Άνσελμ Κίφερ βρίσκεται μεταξύ των σπουδαιότερων δημιουργών σύγχρονης τέχνης, έχοντας στις πλάτες του μια καριέρα που διατρέχει περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Κυρίως στον τομέα της ζωγραφικής, αλλά και σε εκείνο των installations, ο Κίφερ έχει δοκιμάσει τα όρια της τέχνης τόσο σε επίπεδο ιδεών όσο και στο πεδίο των υλικών δυνατοτήτων για την κατασκευή ενός έργου. Μεταξύ άλλων, έχει θίξει τη μεταπολεμική αποσιώπηση του ναζιστικού παρελθόντος από τους Δυτικογερμανούς, έχει δώσει νέα πνοή στη σκοτεινή ποίηση του Πάουλ Τσέλαν, ενώ σήμερα οι πανύψηλοι πίνακές του φτιάχνονται από μέταλλο και φωτιά.
Η ομολογουμένως ελκυστική προσωπικότητα του Κίφερ ήταν εκείνη που ενέπνευσε τον αντίστοιχα κορυφαίο στον κλάδο του Βιμ Βέντερς να επιστρέψει στο φορμά τού τρισδιάστατου ντοκιμαντέρ και σε κάτι εγγενώς γερμανικό, δώδεκα χρόνια μετά το εκθαμβωτικό "Πίνα Μπάους". Το "Anselm" λειτουργεί ως ένα πλήρες κινηματογραφικό πορτρέτο φτιαγμένο από θηριώδεις εικόνες και εικαστική αρτιότητα, χωρίς βέβαια να ξαφνιάζει (όσους έχουν δει το "Πίνα"). Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του αφορά τις καλλιτεχνικές εμμονές του Κίφερ (ο Τσέλαν, ο Χάιντεγκερ, η Ιστορία), διότι φαίνεται να αποτελεί το σημείο με το οποίο και ο ίδιος ο Βέντερς συνδέεται περισσότερο μαζί του. Πρόκειται για εκείνα τα συστατικά που δεν αφήνουν έναν καλλιτέχνη σε ησυχία, αυτά τα οποία είναι καταδικασμένος να εξερευνά μανιωδώς ως το τέλος. Όλα αυτά, βέβαια, δεν συγκαλύπτουν πλήρως το βασικό ελάττωμα του "Anselm". Το πώς δηλαδή το ντοκιμαντέρ παραμένει μόνιμα κλειστό στον εαυτό του, προσβλέποντας σε έναν εγκεφαλικό ακαδημαϊσμό παρά σε μια ανήσυχη εμβάθυνση, αποξενώνοντας έτσι οποιονδήποτε δεν συσχετίζεται με τη δουλειά του Γερμανού εικαστικού.
Γιάννης Καντέα Παπαδόπουλος
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα athinorama.gr