ΑΛΗΘΕΙΑ, Η - Νίνος Φένεκ Μικελίδης

«Η αλήθεια», η γαλλικής παραγωγής ταινία του Ιάπωνα σκηνοθέτη Χιροκάζου Κόρε-έντα, είναι μια μελέτη γύρω από τις σχέσεις και συγκεκριμένα τις σχέσεις ανάμεσα σε μια μητέρα και την κόρη της. Σχέσεις ανάμεσα σε μια διάσημη ηθοποιό που η καριέρα της βρίσκεται τώρα στην κατιούσα, και την κόρη της, που επιστρέφει ύστερα από χρόνια, μαζί με τον Αμερικανό, ηθοποιό σε τηλεοπτικές σειρές άντρα της, και τη μικρή τους κόρη, για να παραστεί στην έκδοση του αυτοβιογραφικού βιβλίου της μητέρας της, με τρεις διάσημους ηθοποιούς να ερμηνεύουν τους βασικούς ρόλους: Κατρίν Ντενέβ (Φαμπιέν, η μητέρα), Ζιλιέτ Μπινός (Λιμίρ, η κόρη) και ΄Ιθαν Χοκ (Χανκ, ο σύζυγος).

Όταν η Λιμίρ με την οικογένειά της, φτάνει στο Παρίσι, η μητέρα της ετοιμάζεται να αρχίσει τα γυρίσματα μιας ταινίας επιστημονικής φαντασίας, όπου η πρωταγωνίστρια ζει, παράλληλα, τρεις διαφορετικές ηλικίες, με τη Ντενέβ να ερμηνεύει τη γυναίκα σε προχωρημένη ηλικία. Τα γυρίσματα που αρχίζουν παραμερίζουν την έκδοση του βιβλίου, έκδοση στην οποία η Λιμίρ ανακαλύπτει αναφορές στην ίδια που δεν έχουν καμιά σχέση με την αληθινή, αρκετά τρικυμιώδη, σχέση της με τη μητέρα της. Η συνάντησή τους θα οδηγήσει σε συγκρούσεις, αποκαλύψεις, μνησικακίες αλλά και αλήθειες που οι δυο γυναίκες δεν θέλουν να παραδεχτούν. Αλήθειες που βγαίνουν σταδιακά στην επιφάνεια, φιλτραρισμένες μέσα από τις απωθημένες ενοχές της Φαμπιέν για μια νεκρή φίλη ηθοποιό, τη Σάρα, τον πιο σημαντικό ρόλο της οποίας η Φαμπιέν είχε κλέψει.

Οι σχέσεις της οικογένειας, στις οποίες πάντα υπάρχει και κάποιο παιδί, είναι τακτικό θέμα στις ταινίες του Κόρε-έντα («Πατέρας και γιος», «Η μικρή μας αδερφή», «Κλέφτες καταστημάτων»). Στη νέα του αυτή ταινία, ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί το θέμα του για να φτιάξει, ταυτόχρονα, και ένα είδος μπεργκμανικής «Φθινοπωρινής Σονάτας», μέσα από τη σύγκρουση μάνας-κόρης, με τη φθινοπωρινή ατμόσφαιρα, που εισάγει από τα πρώτα πλάνα της ταινίας του, να χρησιμοποιείται, στη συνέχεια, και σαν έμμεσο σχόλιο πάνω στην ίδια τη ζωή της ηλικιωμένης ηθοποιού της ταινίας.

«Δεν υπάρχει ποίηση στις ταινίες», λέει σε κάποια στιγμή η Φαμπιέν, εκφράζοντας την άποψη του ίδιου του Κόρε-έντα για το μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονου κινηματογράφου. Δεν είναι η μόνη φορά που ο Ιάπωνας σκηνοθέτης «παρεμβαίνει» για να σχολιάσει την κατάσταση του σύγχρονου κινηματογράφου. Σε μια άλλη σκηνή, στο δεύτερο μέρος της ταινίας, μετά από μια εξαιρετική σε απόδοση σκηνή όπου η Φαμπιέν γυρίζει στο στούντιο για την ταινία επιστημονικής φαντασίας, σκηνή που έχει το δικό της, ράθυμο ρυθμό, ο σκηνοθέτης της ταινίας μέσα στην ταινία, της ζητά να τη ξαναγυρίσουν, και όταν η Φαμπιέν ρωτάει για ποιο λόγο, εκείνος της λέει, ο ρυθμός να είναι 20% πιο γρήγορος, με τη Φαμπιέν να διερωτάται μήπως γυρίζουν κάποιο διαφημιστικό αντί της ταινίας…

Η ταινία βέβαια του Κόρε-έντα και σωστό κινηματογραφικό ρυθμό έχει (το ρυθμό εκείνο που απαιτεί η κάθε σκηνή) και την ποίηση εκείνη που δίνει μια άλλη διάσταση στην όλη ταινία. Ποίηση που δεν περιορίζεται στις σκηνές των εξωτερικών χώρων (με την κάμερα του Ερίκ Γκοτιέ να δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα – άλλοτε φθινοπωρινή και άλλοτε χειμερινή), αλλά και αναδίνεται μέσα από διάφορες σκηνές, ιδιαίτερα εκείνες ανάμεσα στις δυο γυναίκες – φτάνει να αναφέρω τόσο εκείνη με την Λιμίρ να παρακολουθεί τη μητέρα της να γυρίζει τη συγκεκριμένη σκηνή που της ζητά η Φαμπιέν, έχοντας αντικαταστήσει κατά κάποιο τρόπο τη νεκρή Σάρα, όσο κι εκείνη όπου οι δυο γυναίκες παραδέχονται τελικά τους φόβους και τα λάθη τους και αγκαλιάζονται, με την τελευταία αυτή σκηνή να επιβεβαιώνει και το μέγεθος των εκπληκτικών ερμηνειών τόσο της Ντενέβ όσο και της Μπινός.