Ένας υπαλληλάκος και μια κακόμοιρη συνοδός ανελκυστήρα προσπαθούν να επιβιώσουν σε μια αφιλόξενη, στραμμένη στο κέρδος και την έλλειψη ηθικών αξιών, μεγαλούπολη, σε μια πικρόγλυκη, βραβευμένη με 5 Όσκαρ, κωμωδία με εξαίρετες ερμηνείες.
Εξήντα χρόνια αργότερα και η (κάπως σκοτεινή) αυτή κωμωδία του Μπίλι Γουάιλντερ παραμένει το ίδιο φρέσκια και απολαυστική όπως τότε που πρωτοπροβλήθηκε. Κωμωδία που συνδυάζει όλα τα παλιά καλά συστατικά της κωμωδίας της καλής εποχής του αμερικανικού κινηματογράφου, ιδιαίτερα των δεκαετιών του ΄30 και ’40, όταν το στοιχείο των κωμωδιών του «σκρούμπολ» συνδυαζόταν με τις κοινωνικές κωμωδίες.
Στη βραβευμένη με 5 Όσκαρ (ανάμεσά τους καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας) «Γκαρσονιέρα», ήρωας είναι ο εργένης υπάλληλος, Σι Σι Μπάτλερ (Τζακ Λέμον), ασφαλιστής σε μια μεγάλη εταιρία, με προσωπικό που ξεπερνά τις 30 χιλιάδες, δημοφιλής στους ανωτέρους του, επειδή, τα βράδια, «δανείζει» τη γκαρσονιέρα του στο Μανχάταν, στους διάφορους προϊσταμένους του, μέχρι που, στο τέλος, δεν του απομένει καμιά νύχτα ελεύθερη για τον εαυτό του.
Η κωμωδία μετατρέπεται σε τραγωδία όταν μια από τις νεαρές γυναίκες, η δεσποινίς Κιούμπελικ (Σίρλεϊ ΜακΛέιν), υπεύθυνη για τη λειτουργία του ανελκυστήρα, η οποία συναντιέται στην γκαρσονιέρα του με τον προϊστάμενό του, τον κύριο Σέλντρεϊκ (Φρεντ ΜακΜάρεϊ), αποπειράται ν’ αυτοκτονήσει. Κι ο καημένος ο υπάλληλος, που είναι κι ο ίδιος ερωτευμένος με το κορίτσι, αναλαμβάνει να την επαναφέρει στη ζωή.
Ο Μπίλι Γουάιλντερ, που την προηγούμενη χρονιά δώσει την αριστουργηματική κωμωδία σκρούμπολ «Μερικοί το προτιμούν καυτό», κατορθώνει να συνδυάσει στοιχεία τόσο από τις κωμωδίες του Τσάπλιν όσο κι από εκείνες του Ρενέ Κλερ, για να φτιάξει ένα δικό του πρωτότυπο στιλ – αξίζει να σημειώσω πως εκτός από σκηνοθέτης ήταν και συν-σεναριογράφος και παραγωγός της ταινίας, πράγμα που του επέτρεψε να κρατήσει μια συνοχή και μια ελευθερία στο ρυθμό και την αφήγησή του.
Αφήγηση που δεν περιορίζεται σε μια απλή κωμωδία αλλά επεκτείνεται και σε πικρό σχόλιο πάνω στην ίδια τη ζωή και συγκεκριμένα τη σύγχρονη ζωή σε μια ευημερούσα (διάβαζε καπιταλιστική) χώρα όπως η Αμερική, χώρα απάνθρωπα ανταγωνιστική, όπου ο Καθένας, ο απλός δηλαδή άνθρωπος (άντρας η γυναίκα), είναι έτοιμος να θυσιάσει αρχές, ακόμη και να εξευτελιστεί, για να μπορέσει να επιβιώσει και να επιτύχει (με άλλα λόγια, να υλοποιήσει το άπιαστο αμερικανικό όνειρο). Αφήγηση που ο Γουάιλντερ αναπτύσσει με ειρωνεία και λεπτό χιούμορ, που αγγίζει συχνά το μαύρο (είχε ήδη καταπιαστεί με επιτυχία το φιλμ νουάρ σε ταινίες όπως «Με διπλή ταυτότητα» και Ace in the Hole), μαζί με ένα σφιχτοδεμένο, με ειλικρινή και ρεαλιστικό διάλογο, σενάριο.
Όλα συνδυασμένα με τέλεια ισορροπία, όπου βασικό ρόλο παίζουν και οι εξαίρετες ερμηνείες των πρωταγωνιστών του, της Σίρλεϊ Μακ Λέιν, ερμηνεία δοσμένη με ζεστασιά και φρεσκάδα, κάπου-κάπου με σαρκασμό, αλλά ιδιαίτερα εκείνης, του Τζακ Λέμον, που πείθει πέρα ως πέρα στο ρόλο του, τσαπλινικού θα έλεγα, ανθρωπάκου – σκηνές όπως εκείνη όπου προσπαθεί να βρει μια ελεύθερη νύχτα για τον εαυτό του τηλεφωνώντας στους έξι – μαζί με τον Σέλντρεϊκ – προϊσταμένους του που χρησιμοποιούν τη γκαρσονιέρα του, ή εκείνη όπου προσπαθεί να περάσει μια παγωμένη χειμωνιάτικη βραδιά σε παγκάκι του Σέντρακ Παρκ, ή εκείνη όπου μαγειρεύει τα μακαρόνια χρησιμοποιώντας μια ρακέτα του τένις, δειχνουν τη μεγάλα γκάμα του κωμικού και τον τοποθετούν στην κορφή των καλύτερων ηθοποιών της Μέκας του κινηματογράφου.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr